menu close arrow_back_ios person_add home

Żywienie dzieci w wieku 1–3 lat

Dietetyk kliniczny Ewa Grabani

DIETETYKA DZIECIĘCA

02-01-2019

21/2019

Prawidłowe żywienie dzieci stanowi fundamentalny czynnik w prawidłowym rozwoju dziecka. Niezmiernie istotne jest prawidłowe zbilansowanie całodziennego jadłospisu. Jak więc prawidłowo zbilansować jadłospis dziecka w wieku 13–36 miesięcy?

Energia

Zgodnie z rekomendacjami norm żywienia dla populacji Polski zapotrzebowanie na energię dla tej grupy wiekowej powinno wynosi 1000 kcal/dobę. Normy na energię ustalono na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (EER). Zalecana ilość energii jest wartością uśrednioną. Nie ma konieczności, aby wartość energetyczna pożywienia była każdego dnia taka sama. Istotne jest jednak, aby zapotrzebowanie to było zrealizowane na przestrzeni kilku dni.

 

Białko

Zakres norm dla dzieci rekomendowany przez amerykański Instytut Medycyny (2011) jest dość szeroki i wynosi od 5 do 20%. Według polskiej Grupy Ekspertów podaż białka nie powinna przekraczać 15% całodziennej racji pokarmowej. Warto pamiętać, iż pokrycie zapotrzebowania na ten składnik nie wiąże się z przestrzeganiem ściśle spożycia każdego dnia określonej wartości białka. Uważa się, iż spożycie białka, w przeliczeniu na dobę, wyliczone na podstawie wartości z okresu kilku bądź nawet kilkunastu dni będzie zgodne z normami. W związku z powyższym w tej grupie wiekowej dopuszcza się wahania w zakresie od 5 do 20% energii z białka w spożyciu indywidualnym.

Podstawowe zapotrzebowanie na białko jest niższe od spożycia białka, jakie odnotowuje się w populacjach europejskich, w tym również polskiej. Jak donosi literatura (2), nadmierne spożycie białka może się wiązać z ryzykiem rozwoju otyłości. Jednak dowody na taki przyczynowo-skutkowy związek potwierdza aktualnie jedno badanie z randomizacją (1), w którym oceniano wpływ żywienia mieszanką sztuczną o wyższej zawartości białka w okresie niemowlęcym. Badania hormonalne i biochemiczne wykonane w 6 miesiącu życia wykazały stymulację układu IGF-1 w grupie dzieci, które były karmione mieszanką o wyższym stężeniu białka. Dodatkowo wykazano zależność między wyższym BMI w 2 roku życia u dzieci spożywających większą porcję białka w okresie do pierwszego roku życia. Z racji tego, iż wcześniejsze badania wykazywały zależność pomiędzy otyłością w wieku późniejszym z otyłością u małych dzieci, można przyjąć, że wyniki te sugerują jeden z mechanizmów programowania otyłości w wieku dorosłym.

 

Tłuszcze

Tłuszcze stanowią ważne źródło energii. Zalecenia dla poszczególnych kwasów tłuszczowych są wzajemnie zależne, zaś suma wszystkich grup kwasów tłuszczowych musi być równa całkowitej podaży tłuszczu. Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3 oraz cholesterolu są podane w mg/dzień.

Tłuszcze są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a także ułatwiają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak: A, D, E, K.

Zgodnie z opinią EFSA (Panel ds. Produktów Dietetycznych, Żywienia i Alergii, ang. Dietetic Products, Nutrition and Allergies – NDA) na podstawie danych dotyczących aktualnego spożycia tłuszczów w Europie oraz zwyczajów żywieniowych w krajach europejskich określono zakresy referencyjnego spożycia (RI). Dla osób dorosłych RI waha się w zakresie 20–35% energii z diety. Dla niemowląt w wieku od 6 do 12 miesiąca życia tłuszcz powinien dostarczać 40% energii, zaś w późniejszym okresie 35–40% energii. Spożycie tłuszczów w ilości poniżej 25% energii w grupie dzieci wiąże się z ryzykiem niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Amerykański Instytut Medycyny (2011) zaleca, aby spożycie tłuszczu w diecie dzieci w wieku 1–3 lat mieściło się w przedziale 30–40% całkowitej energii

 

Nasycone kwasy tłuszczowe

Nasycone kwasy tłuszczowe są syntetyzowane w organizmie człowieka, nie muszą być więc dostarczane z żywnością. Badania wykazują dodatnią zależność między spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych i stężeniem LDL. Istotne jest, aby dążyć do jak najniższego spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych.

Prawidłowe żywienie dzieci stanowi fundamentalny czynnik w prawidłowym rozwoju dziecka. Niezmiernie istotne jest prawidłowe zbilansowanie całodziennego jadłospisu. Jak więc prawidłowo zbilansować jadłospis dziecka w wieku 13–36 miesięcy?

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Ewa Grabani

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk kliniczny, psychodietetyk. Pracuje w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie, Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii. Współpracownik Instytutu Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej „Sanvita”