Choroba jest wynikiem interakcji pomiędzy czynnikami osobniczymi (czynniki genetyczne, nadreaktywność oskrzeli i wzrost płuc w dzieciństwie) i środowiskowymi (głównie palenie papierosów)1. Głównym czynnikiem choroby jest palenie tytoniu, które odpowiada za około 80% przypadków POChP. Udokumentowano związek POChP z narażeniem zawodowym na pyły organiczne i nieorganiczne oraz gazy. Szacuje się, że zanieczyszczenia powietrza w środowisku pracy w krajach uprzemysłowionych są odpowiedzialne za rozwój POChP u około 19% wszystkich przypadków choroby i 33% przypadków choroby u osób niepalących. Przewiduje się, że POChP w 2020 roku będzie 3 najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Powodem tych zmian jest zmniejszająca się umieralność z powodu chorób sercowo-naczyniowych i zakaźnych, szerzenie się nałogu palenia tytoniu i postępujące zanieczyszczenie środowiska w krajach rozwijających się oraz zwiększająca się średnia długość życia2.
Zaburzenia odżywiania u chorych na POChP i występowanie ,,paradoksu otyłości”
Jedną z najczęstszych pozapłucnych manifestacji POChP są zaburzenia odżywiania. Przyczyny zaburzeń odżywiania u chorych na POChP są wieloczynnikowe. Agusti i wsp. podzielili te następstwa na 3 grupy. Pierwsza – to zaburzenia odżywiania, do których należą zwiększony spoczynkowy metabolizm, nieprawidłowy skład ciała i nieprawidłowy metabolizm aminokwasów. Druga grupa – to zaburzenia funkcji mięśni szkieletowych: zmniejszenie masy mięśniowej, nieprawidłowa struktura/funkcja, a trzecia grupa – inne systemowe następstwa choroby, które często współwystępują u chorych na POChP: zaburzenia kardiologiczne, zaburzenia neurologiczne, nieprawidłowości w układzie szkieletowym lub zaburzenia funkcji szpiku kostnego3. U części chorych na POChP dochodzi do specyficznej utraty masy ciała i pogorszenia stanu odżywienia. Niedożywienie występuje u 25–40% chorych na POChP, a niska masa ciała i niska masa beztłuszczowa [FFM] zostały uznane za niekorzystny czynnik prognostyczny u chorych na POChP. Utrata masy ciała w zależności od doboru badanej grupy występuje u o 20–45% chorych. Zaburzenia stanu odżywienia w POChP prowadzą do negatywnych następstw klinicznych. Ubytek masy ciała powoduje zaburzenia fizjologii oddychania. U pacjentów z niską masą ciała zmniejsza się pojemność dyfuzyjna płuc, nasila się zjawisko ,,pułapki powietrznej”, co powoduje zwiększenie duszności. Z kolei mniejsza masa mięśni oddechowych, głównie przepony, skutkuje zmniejszeniem ich siły i czasu skurczu, a w konsekwencji zmniejszeniem efektywności. Podobnie dzieje się w mięśniach szkieletowych. W następstwie tych zjawisk zły stan odżywienia lub utrata masy ciała jest czynnikiem niekorzystnie wpływającym na jakość życia oraz rokowanie4.
Zgodnie z definicją „przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to często występująca choroba, której można zapobiegać i którą można skutecznie leczyć, charakteryzująca się utrzymującymi się objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe, spowodowanym przez nieprawidłowości w drogach oddechowych i/lub w tkance śródmiąższowej, wywołane przez istotne narażenie na szkodliwe cząstki lub gazy”.
