menu close arrow_back_ios person_add home

Testy wydolnościowe stosowane w diagnostyce sportowej

mgr Paulina Chrzan

DIETETYKA SPORTOWA

04-11-2019

26/2019

W diagnostyce sportowej niezwykle ważną rolę odgrywa ocena i pomiar poszczególnych wskaźników kształtujących intensywność startową zawodnika.

Niezbędne jest to m.in. dla optymalnego planowania treningu oraz monitorowania postępów podczas jego prowadzenia. Niestety, większości parametrów nie da się zmierzyć bezpośrednio, zatem poszukiwane są wskaźniki pośrednie, które efektywnie pozwalają ukazać bezwzględną wielkość oraz charakter kluczowych cech wywierających wpływ na zdolności wysiłkowe.

Standardową procedurą są wykonywane w warunkach laboratoryjnych stopniowane testy wysiłkowe, tzw. GXT (Graded Exercise Test). Polegają one na ciągłym pomiarze gazów oddechowych oraz częstości skurczów serca, jak również regularnym pobieraniu próbek krwi służących zbadaniu zmian stężenia mleczanu. Próby takie przeprowadzane są na cykloergometrze rowerowym czy też specjalistycznym (np. wioślarskim) lub na bieżni elektrycznej. Zakres badania może różnić się w zależności od formuły badania, która może mieć charakter:

Najpopularniejsze protokoły etapowych obciążeń stosują proporcjonalne zmiany obciążenia co 3 minuty. Taki okres interwału wynika z obserwacji, w wyniku której ustalono, iż czas ten jest wystarczający na osiągnięcie równowagi czynnościowej nawet przy wysokich obciążeniach. Dłuższe interwały pokazują, zwłaszcza w przypadku zawodników wysokiej klasy, iż test wysiłkowy może trwać bardzo długo, co niesie ze sobą możliwość pojawienia się niespecyficznych błędów w pomiarach. Najlepiej, by protokół testu trwał nie dłużej niż 21, a maksymalnie 24 minuty, np. w testach na cykloergometrze protokół powinien zaczynać się od 80 watów (W), z etapowym wzrostem o 40 W, tak by w 24 minucie zostało osiągnięte obciążenie 360 W. W przypadku próby typu ramp długość testu nie powinna przekraczać 8–12 minut, np. przy użyciu cykloergometru sterowanego elektronicznie protokół może rozpoczynać się od obciążenia 60 W, z ciągłym wzrostem o 30 W na każdą minutę wysiłku. Wówczas w 12 minucie próby sportowiec powinien osiągnąć obciążenie 390 W.

W diagnostyce sportowej niezwykle ważną rolę odgrywa ocena i pomiar poszczególnych wskaźników kształtujących intensywność startową zawodnika.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Paulina Chrzan

CZYTAM ARTYKUŁY

Absolwentka kierunku Dietetyka na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Dietetyk w Rehasport Clinic w Poznaniu. Specjalizuje się w zakresie żywienia kobiet w ciąży i laktacji, żywienia podczas choroby Hashimoto oraz PCOS, w zespole jelita drażliwego oraz w żywieniu sportowców. Szczególnym zainteresowaniem darzy sporty zespołowe oraz gotowanie, czego efekty publikuje na łamach autorskiego bloga.