czyli jak regularna aktywność fizyczna i edukacja żywieniowa wpływają
na nawyki żywieniowe dzieci i młodzieży

Problem nadwagi i otyłości jest wysoce alarmującym zjawiskiem odnotowywanym na świecie. Statystyki wskazują na trwający trend wzrostu liczby dzieci z nadwagą i otyłością¹. W Stanach Zjednoczonych nadmierna masa ciała to druga, zaraz po paleniu tytoniu, przyczyna komplikacji zdrowotnych oraz narastającego ryzyka przedwczesnego zgonu². Zgodnie ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) nadwaga i otyłość dotyka nawet 10% dzieci i młodzieży na całym świecie, natomiast w Europie średnio jeden na trzech chłopców oraz jedna na pięć dziewczynek w wieku od sześciu do dziewięciu lat ma nadmierną masę ciała³.

Karmienie jest procesem złożonym, który wymaga zaangażowania wielu systemów, m.in. centralnego i obwodowego układu nerwowego, mechanizmu ustno-gardłowego, układu krążeniowo-oddechowego, przewodu pokarmowego, oraz prawidłowej budowy i funkcjonowania struktur twarzoczaszki i układu mięśniowo-szkieletowego. Dodatkowo, aby interakcje te przebiegały w sposób prawidłowy, niezbędne jest nabywanie umiejętności niezbędnych do etapu rozwojowego dziecka i jego fizjologii. Zakłócenie w którymkolwiek z tych systemów naraża dziecko na ryzyko pojawienia się trudności w prawidłowym pobieraniu pokarmów i w rezultacie może prowadzić do poważnych konsekwencji. W przypadku rozwoju i utrzymywania się pediatrycznych zaburzeń karmienia (Pediatric Feeding Disorder, PFD) można zaobserwować nieprawidłowości w więcej niż jednym z powyższych systemów. Ocena i wdrożenie efektywnego planu interwencji PFD wymaga zaangażowania specjalistów z wielu dyscyplin^1,2.

W niniejszym artykule kontynuowany jest temat dotyczący trudności w karmieniu i jedzeniu u dzieci. W pierwszej części omówiono różne formy tych trudności oraz ich potencjalne przyczyny medyczne. Poza podłożem organicznym, w procesie diagnostycznym i terapeutycznym, należy rozważyć inne, równie ważne czynniki.

Niniejszym artykułem otwieramy cykl tematów związanych z zaburzeniami jedzenia u dzieci. W pierwszej części omówione zostaną różne formy trudności w karmieniu
i jedzeniu oraz ich przyczyny medyczne, natomiast w kolejnych wydaniach poruszymy kwestie przyczyn neurologopedycznych oraz psychicznych.

Okres dojrzewania jest szczególnym czasem w życiu człowieka, charakteryzującym się zwiększeniem tempa wzrastania oraz pojawieniem się cech pokwitania. W tym czasie nastolatki zwracają większą uwagę na własną sylwetkę, co jest spowodowane dużą dynamiką zmian wymiarów ciała oraz kształtowaniem się typu budowy somatycznej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze znacznie wzrasta, co związane jest nie tyle z wiekiem kalendarzowym, ale zależy od zaawansowania dojrzewania płciowego.

W ostatnich latach świat mierzy się z epidemią otyłości¹ nie tylko osób dorosłych, ale także dzieci. Konsekwencje nadmiernej masy ciała wieku dziecięcego są przede wszystkim długofalowe i mają znaczący wpływ na dalsze trwanie i jakość życia, predysponując do rozwoju chorób cywilizacyjnych² – zależnych od stylu życia i sprzężonych z rozwojem i cyfryzacją społeczeństwa.