KAMICA PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO – CHARAKTERYSTYKA I CZYNNIKI RYZYKA

Szacuje się, że w Polsce kamica pęcherzyka żółciowego dotyczy 20% polskiej populacji, natomiast w Stanach Zjednoczonych Ameryki występuje ona u 20% kobiet i 10% mężczyzn^1,2. Kamicę żółciową charakteryzuje się jako obecność złogów żółci³. Jest to choroba wieloczynnikowa, kamienie żółciowe powstają w przypadku wolnego usuwania żółci z pęcherzyka żółciowego⁴.

W składzie żółci występują:

• woda,
• kwasy żółciowe,
• cholesterol,
• kwasy tłuszczowe,
• bilirubina,
• fosfolipidy,
• białka,
• związki nieorganiczne⁵.

W prawidłowych warunkach wyżej wymienione substancje rozpuszczane są w żółci oraz wydzielane do dwunastnicy, a następnie wydalane z kałem. Natomiast zmiany w składzie żółci wpływają negatywnie na ich rozpuszczalność⁶. Pogorszona rozpuszczalność powoduje wytrącanie się części żółci jako osad bądź też mikrolity, a w późniejszym etapie może przekształcać się w kamienie żółciowe⁶. W tej sytuacji biorą udział także inne czynniki, takie jak: zaburzenia motoryki pęcherzyka żółciowego, nadmierne wątrobowe wydzielanie cholesterolu i jego zwiększone wchłanianie jelitowe, zaburzenia mikrobioty jelitowej, powolna motoryka jelit, a także gromadzenie się żelu mucynowego^3,7.

Ze względu na miejsce występowania złogów wyróżnia się:

• kamicę przewodową – złogi występują w drogach żółciowych zewnątrzwątrobowych lub wewnątrzwątrobowych i mogą pochodzić z pęcherzyka żółciowego lub powstawać w przewodach żółciowych,
• kamicę pęcherzyka żółciowego – złogi powstają w pęcherzyku żółciowym.

Kamienie żółciowe klasyfikowane są na kilka typów – cholesterolowe, barwnikowe, a także mieszane⁸. Kamienie cholesterolowe powstają głównie w pęcherzyku żółciowym w związku ze zwiększoną litogenicznością (zwiększony udział cholesterolu) żółci. Dostrzega się, że u 90% pacjentów z kamicą żółciową występują właśnie kamienie cholesterolowe⁹. Z kolei kamienie pigmentowe tworzą się w przypadku nadmiernego wydzielania bilirubiny do żółci, w chorobach obejmujących hemolizę, najczęściej występują w przewodach żółciowych⁷.

W badaniach naukowych zaznacza się, iż część z czynników wymienionych w tabeli jest modyfikowalna – zalicza się do nich:

• otyłość,
• dieta wysokoenergetyczna,
• dieta określana w literaturze jako „zachodnia”,
• hipertriglicerydemia,
• cukrzyca typu 2,
• szybka redukcja masy ciała,
• stężenie cholesterolu frakcji LDL,
• palenie papierosów,
• stężenie insuliny na czczo¹¹.