Zaburzenia gospodarki węglowodanowej – to w dzisiejszych czasach częsta przypadłość naszych pacjentów. W gabinecie dietetyka spotkamy nie tylko pacjentów z dobrze nam znaną cukrzycą, ale również pacjentów z innymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, takimi jak: nieprawidłowa tolerancja glukozy, nieprawidłowa glikemia na czczo, insulinooporność, hipoglikemia reaktywna. Jak pomóc naszym pacjentom w powyższych zaburzeniach? Czy istnieją jedne wspólne zalecenia dietetyczne?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), to cichy zabójca, który dosięga corocznie około 15 tysięcy Polaków. Statystyki nie są obiecujące - chorych będzie coraz więcej, nie tylko z powodu wzrastającej liczby osób w podeszłym wieku. Do czynników ryzyka należą palenie tytoniu, ale również zanieczyszczenie powietrza. Co dziesiąta osoba powyżej 30 r. ż. choruje na POChP z czego dwa razy więcej mężczyzn niż kobiet. Niestety przypuszcza się, że około 1/3 przypadków pozostaje niezdiagnozowana. Choroba ta stanowi również obciążenie dla społeczeństwa, gdyż co roku 20 tys. rent inwalidzkich przyznaje się właśnie z jej powodu¹.

Podczas pierwszej konsultacji z pacjentem dietetyk ma bardzo wiele do zrobienia i stosunkowo mało czasu na realizację wszystkich zadań. Na jakich zagadnieniach się skupić, aby rozmowa była jak najbardziej efektywna i wartościowa dla pacjenta? W jaki sposób poprowadzić spotkanie, aby pacjent wrócił na kolejną konsultację?

Zbyt niską podaż witaminy D uznaje się za czynnik ryzyka wielu chorób³. Uważa się też, że może negatywnie wpływać na wydolność sportowców oraz zwiększać ryzyko infekcji i kontuzji sportowych^4–7.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą tkanki łącznej. Dolegliwość ma charakter zapalny, przewlekły, o podłożu autoimmunologicznym, dotyka około 1% światowej populacji. Najczęściej występującą postacią u dzieci jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS). Stanowi ono najczęstszą artropatię zapalną wieku dziecięcego o nieznanej etiologii. Postać układowa (uMIZS) charakteryzuje się najcięższym przebiegiem klinicznym oraz ryzykiem najpoważniejszych powikłań. Żywienie w tej grupie pacjentów jest problematyczne ze względu na brak wytycznych, na których można by oprzeć zalecenia przeznaczone dla pacjentów.

Średnia długość życia wydłuża się. Raport UE z 2014 roku mówi, iż długość życia wzrosła z 65 lat w 1950 r. do 80 lat w 2010 r. Jednocześnie różne instytucje monitorujące częstość zachorowań na poszczególne choroby podają niepokojące dane dotyczące wzrostu zachorowalności na nowotwory, choroby układu krążenia. Obserwuje się też lawinowy wzrost osób z nadwagą/otyłością.

Kandydoza, inaczej drożdżyca, jest chorobą wywołaną przez drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Wśród 200 gatunków z tego rodzaju tylko 15 uznaje się za patogeny występujące u człowieka. Candida jest zdolna do wywołania infekcji powierzchownych skóry i błon śluzowych, ale również głębokich zakażeń.

Cukrzyca (DM, ang. Diabetes Mellitus) jest terminem ogólnym dla zakłóceń metabolizmu związanych z występowaniem hiperglikemii, a więc podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Choroba ta wiąże się ze spadkiem poziomu jakości życia oraz wzrostem ryzyka zachorowania na inne schorzenia. Cukrzycę dzieli się na kilka typów, przy czym głównie wyróżnia się typ 1 oraz typ 2. W DM1 dochodzi do uszkodzenia komórek beta trzustki, na skutek czego u pacjenta nie jest wydzielana insulina. W DM2 hormon ten jest wydzielany, jednak komórki organizmu tracą wrażliwość na jego działanie^{1, 2}.

Pierwsze wzmianki o malinach wykorzystywanych przez człowieka pochodzą z zapisków datowanych na 300 lat p.n.e. Już od starożytności maliny doceniane były nie tylko za walory smakowe, ale także właściwości lecznicze. Wcześnie zauważono, że spożywanie malin działa napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie oraz wpływa korzystnie na regulację pracy układu pokarmowego. Prawdopodobnie to starożytni Rzymianie rozpowszechnili używanie malin jako lekarstwa. Owoce początkowo były zbierane z dziko rosnących krzaków, w XV wieku pojawiły się w przyklasztornych ogrodach, a dopiero trzy wieki później maliny zaczęto uprawiać na szeroką skalę. Odmiana rośliny oraz warunki środowiskowe w największym stopniu wpływają na zawartość składników bioaktywnych¹.

Starzenie się organizmu jest zjawiskiem nieodwracalnym, ale jego przebieg może być modyfikowany przez wiele czynników, takich jak: odżywianie, styl życia czy stres. Istnieje zależność pomiędzy sposobem żywienia a długością oraz jakością życia. W populacji osób starszych, często z chorobami przewlekłymi, najczęściej występującymi schorzeniami są choroby układu krążenia, stawów, kręgosłupa oraz wątroby. Innymi dolegliwościami, które równie często występują u osób starszych, są: zaparcia, wzdęcia, inne problemy żołądkowo-jelitowe oraz zaburzenia metaboliczne. Dodatkowymi czynnikami ryzyka ich wystąpienia jest nadwaga i otyłość. Podstawą we wsparciu leczenia tych wszystkich jednostek chorobowych oraz dolegliwości z nimi związanych jest dietoterapia¹.