menu close arrow_back_ios person_add home

Zalecenia aktywności fizycznej. Rekomendacje WHO w zależności od wieku

Fizjoterapeuta Zygmunt Bartosiewicz Fizjoterapeuta Kamil Korcala

AKTYWNOŚĆ W DIECIE

02-11-2016

8/2016

Aktywność fizyczna ma bardzo istotne znaczenie dla zdrowia fizycznego oraz psychicznego. Jest jedną z podstawowych funkcji człowieka. Według Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) zdrowie „to nie tylko całkowity brak choroby czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu”.

Podejmowanie regularnych działań związanych z wysiłkiem fizycznym poprawia w znacznym stopniu samopoczucie, sprawność fizyczną i umysłową, a co najważniejsze wydłuża życie o kilka lat.

Szacuje się, że w każdym roku w Europie blisko 600 tysięcy osób (WHO) umiera z powodu całkowitego braku aktywności fizycznej1. Całkowity brak aktywności fizycznej w tym ujęciu rozumiany jest jako podejmowanie ruchu, który jest niezbędny tylko do zrealizowania podstawowych potrzeb człowieka. Jak podaje Lasse Thue, większość ludzi ma problemy mięśniowe, ponieważ ich maksymalna siła mięśniowa jest bardzo zbliżona do wartości siły potrzebnej na wykonywanie czynności dnia codziennego6. Ważne jest zatem, aby cały czas promować korzyści płynące z ruchu, zbilansowanej diety, niestosowania używek w postaci papierosów, środków odurzających, nadmiernej ilości alkoholu itp. − wszystkie te czynności i zachowania określane są jako zdrowy tryb życia. Propagowaniem zdrowia zajmują się przede wszystkim organizacje pozarządowe. Ale działania jednostek w tym kierunku również przynoszą bardzo dobre skutki. Wystarczy zachęcić członków rodziny do podjęcia ćwiczeń, a w perspektywie czasu może to rzutować na zainteresowanie wysiłkiem fizycznym także nieznanych nam osób.       

Ciało człowieka od milionów lat1 podlegało ciągłym przemianom. Z racji podążania za źródłem pożywienia człowiek był zmuszony do nieustannego przemierzania bardzo dużych odległości. Z kolei w momencie zagrożenia życia człowiek musiał uciekać przed drapieżnikiem, lub przeciwnie − biec szybko za zwierzęciem, aby je upolować. Dzięki temu wiele narządów, a przede wszystkim układ mięśniowy i szkieletowy, które są ze sobą ściśle powiązane, bardzo dobrze przystosowały się do takiego trybu życia. Te informacje o „permanentnym ruchu” zapisane są w naszych genach.

Niedostateczne bodźcowanie ruchem wszystkich układów człowieka skutkuje spadkiem ich aktywności, trwałości, wydolności oraz wytrzymałości. Efektem tego jest złe samopoczucie, senność, zaburzenia koncentracji, bóle różnych części ciała, stres, niepokój, depresja, szybko narastające zmęczenie, wysokie tętno spoczynkowe i wysiłkowe czy podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Osoby mało aktywne fizycznie lub zupełnie nieaktywne fizycznie podatne są w znacznym stopniu na choroby układu sercowo-naczyniowego (głównie choroba wieńcowa), oddechowego, mają obniżoną odporność, która w okresie jesienno-zimowym jest niezwykle istotna, grozi im nadwaga, otyłość, a także są bardziej narażone na powstawanie nowotworów. Niestety w dzisiejszych czasach, szczególnie w miastach, charakter pracy coraz częściej zbliżony jest do statycznego. Pozycja siedząca przed komputerem (najczęściej nieprawidłowa) przez minimum 8 godzin dziennie z bardzo małymi przerwami, które często polegają również na siedzeniu przy posiłku, bardzo negatywnie wpływa na zdrowie człowieka. Kiwerski, jako główną przyczynę bólów krzyża podaje zmianę trybu życia współczesnego człowieka. Rozwój technologii i udogodnień cywilizacyjnych przemienił nas z homo erectus w homo sedentarius (człowiek siedzący). Powoduje to niezwykle silne osłabienie układu mięśniowego odpowiedzialnego za czynną stabilizację kręgosłupa3. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca zminimalizowanie do maksymalnie 2 godzin dziennie czasu spędzanego na siedząco dla wszystkich grup wiekowych2. Świadomość ludzi na temat ich własnego zdrowia w ostatnich kilku latach zmienia się w dobrym kierunku. Niestety, dużą część stanowią jeszcze pracownicy, którzy po zakończeniu 8-godzinnej zmiany przed ekranem komputera wykorzystują resztę dnia do oglądania telewizji w pozycji siedzącej lub kontynuują pracę w domu. Dzięki umiejętnościom kompensacyjnym naszego organizmu prowadzenie takiego trybu życia może być nieodczuwalne przez kilka lat lub może przeszkadzać w małym stopniu. Niestety, w pewnym momencie możliwości adaptacyjne organizmu wyczerpują się i następuje diametralne pogorszenie zdrowia. Zazwyczaj po takim okresie pozbawionym ruchu niektóre układy są na tyle wyeksploatowane, iż nie można w 100% odzyskać ich sprawności.

Aktywność fizyczna ma bardzo istotne znaczenie dla zdrowia fizycznego oraz psychicznego. Jest jedną z podstawowych funkcji człowieka. Według Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) zdrowie „to nie tylko całkowity brak choroby czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu”.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Zygmunt Bartosiewicz

CZYTAM ARTYKUŁY

Certyfikowany terapeuta manualny i trener personalny, wykładowca akademicki AWF w Warszawie, twórca Kliniki Fizjoterapii.

Kamil Korcala

CZYTAM ARTYKUŁY

Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie na kierunku Fizjoterapia oraz 2-letniej Medycznej Szkoły Policealnej o profilu Technik Masażysta, Trener Personalny od ponad 3 lat. Zwraca szczególną uwagę na istotę stosowania ruchu w celu zapobiegania i leczenia dolegliwości bólowych. Specjalizuje się w masażu relaksacyjnym, limfatycznym, sportowym, a także odchudzającym. Od wielu lat pasjonat sportów walki oraz sportów siłowych.