Nadwaga i otyłość to coraz większy problem w Polsce i na całym świecie. Otyłość to choroba powodująca wiele powikłań zdrowotnych i uznana jest przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za schorzenie cywilizacyjne XXI wieku. Według Amerykańskiego Instytutu do Badań nad Rakiem (AICR – American Institute of Cancer Research) nadmierna masa ciała odpowiada aż za 30–40% przypadków nowotworów złośliwych.
Sarkopenia to utrata masy, siły i jakości mięśni, która jest procesem związanym ze starzeniem się. Diagnostyka w kierunku stwierdzenia jej obecności jest niezwykle ważna, ponieważ jej obecność powoduje wzrost ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny1. Z tego powodu ocena masy mięśniowej lub jej utraty stanowi część oceny diagnostycznej niedożywienia zgodnie z kryteriami GLIM (Ryc. 1)2,3. Obecność sarkopenii wpływa na wyniki leczenia we wszystkich grupach pacjentów: krytycznie chorych, neurologicznych, chirurgicznych, onkologicznych2,3.
Białaczki to grupa złośliwych chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. W zależności od linii komórkowej, z których powstają, białaczki można podzielić na szpikowe oraz limfocytowe. Drugi podział białaczek zależy od charakteru przebiegu choroby. Dzielimy je wtedy na białaczki ostre lub przewlekłe. W związku z tym podziałem istnieją 4 podstawowe rodzaje białaczek: przewlekła białaczka limfocytowa, przewlekła białaczka szpikowa, ostra białaczka limfoblastyczna oraz ostra białaczka szpikowa. W większości przypadków przyczyny białaczek nie są znane1.
Nowotwory zarodkowe zwykle (90%) dotyczą jąder. Rzadko nowotwór ten występuje w innej lokalizacji, tj. w śródpiersiu, przestrzeni zaotrzewnowej czy OUN (ośrodkowym układzie nerwowym). Zawsze jednak rozwija się w linii środkowej ciała1.
Rak piersi stanowi duże wyzwanie dla współczesnej onkologii, głównie z uwagi na częstotliwość występowania tego nowotworu. Dzięki rozwojowi medycyny rokowania chorych na raka piersi są coraz lepsze, rosną również szanse na pełne wyleczenie (szczególnie wcześnie wykrytych nowotworów). Różnorodność potrzeb żywieniowych chorych na raka piersi stwarza potrzebę indywidualizacji zaleceń żywieniowych na podstawie zebranego wywiadu żywieniowego oraz przeprowadzonej oceny stanu odżywienia. Rolą dietetyka we wsparciu chorych na raka piersi jest monitorowanie stanu odżywienia, kontrolowanie zmian masy i składu ciała oraz dostosowanie sposobu żywienia do aktualnych potrzeb żywieniowych, które mogą dynamicznie zmieniać się w zależności od etapu leczenia choroby.
Pomimo stopniowo zmniejszającej się zachorowalności, rak żołądka nadal zajmuje 5. miejsce pod kątem występowania oraz 3. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów związanych z nowotworami na świecie. Dużym problemem zwiększającym śmiertelność z powodu raka żołądka jest czas jego wykrycia. Zaledwie 5–8% wykrytych zachorowań to postać wczesna nowotworu. Zmiana taka zazwyczaj nie daje objawów i w większości przypadków wykrywana jest przypadkowo1. Z powodu tego, że rak żołądka długo przebiega bezobjawowo, najczęściej wykrywany jest, kiedy nowotwór jest już w fazie zaawansowanej. Większość pacjentów ma już w tym czasie skutki uboczne (m.in. występuje u nich niedożywienie). Wpływa to negatywnie na rokowanie i zdecydowanie zwiększa śmiertelność z powodu tego nowotworu. Najczęstszym nowotworem złośliwym żołądka (diagnozowany w 95% przypadków) jest gruczolakorak (adenocarcinoma)2. W leczeniu raka żołądka stosuje się zwykle leczenie operacyjne, czyli całkowitą lub częściową resekcję żołądka (gastrektomia). Jako forma leczenia, zwykle wspomagająco, stosowana jest również radioterapia oraz chemioterapia1.
Niedożywienie to poważny problem kliniczny, który dotyczy od 30 do 85% pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową, a w ostatnich tygodniach życia występuje u 80–90% chorych. U 20% pacjentów wyniszczenie jest bezpośrednią przyczyną zgonu. Zgodnie z obecnymi standardami każdy chory po diagnozie choroby nowotworowej powinien być poddany ocenie stanu odżywienia oraz otrzymać właściwie dopasowane leczenie żywieniowe.
