menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add login

Morfologia krwi obwodowej jako podstawowe badanie laboratoryjne Część I. Układ czerwonokrwinkowy

dr n. med. Karolina Karabin

DIAGNOSTYKA

03-09-2018

19/2018

Morfologia krwi obwodowej jest podstawowym badaniem laboratoryjnym, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie wyglądu komórek krwi. Badanie to przysługuje co najmniej raz w roku każdej osobie, która posiada ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono niedrogie, ale jednocześnie pozwala na ogólną ocenę stanu zdrowia pacjenta i wykrycie na wczesnym etapie różnych patologii. Morfologia bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu zostaną przedstawione patologie układu czerwonokrwinkowego, które są najczęściej spotykane w gabinecie dietetyka.

Jednym z podstawowych i jednocześnie najczęściej zlecanym badaniem jest morfologia krwi obwodowej. Obecnie morfologia krwi wykonywana jest za pomocą automatycznych analizatorów hematologicznych. Jednak w niektórych przypadkach, np. kiedy analizator nie jest w stanie prawidłowo odczytać wartości, wykonuje się tzw. „rozmaz ręczny”. Polega on na obserwacji komórek krwi pod mikroskopem, co pozwala na bardziej szczegółową ocenę ich morfologii. Wartości referencyjne, podobnie jak w przypadku innych badań laboratoryjnych, są podane na wydruku i to do nich powinno odnosić się wynik pacjenta.

 

Morfologia krwi – przygotowanie do badania

Do wykonania badania potrzebna jest krew żylna pobrana na podstawowy antykoagulant, czyli wersenian dwusodowy (EDTA). Badanie wykonuje się rano, pomiędzy 6:30 a 9:00. Pacjent musi być na czczo, czyli 12–16 godzin po posiłku oraz po nocnym wypoczynku.

Na wynik morfologii krwi może wpłynąć szereg czynników. Zaleca się, aby dzień przed badaniem powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych, które mogą powodować wzrost wskaźnika MCV, sugerując niedokrwistość. Przed badaniem dopuszcza się wypicie nie więcej niż ½ szklanki wody lub gorzkiej herbaty, aby nie spowodować „rozcieńczenia” i obniżenia wartości hemoglobiny i hematokrytu. Natomiast nałogowe palenie papierosów może powodować wzrost leukocytów oraz wzrost poziomu hematokrytu i wskaźnika MCV. Istotny wpływ ma również intensywny wysiłek fizyczny, który może być przyczyną podwyższenia ilości czerwonych krwinek, hemoglobiny i/lub hematokrytu1, 2.

 

Jakie parametry bada morfologia krwi?

Morfologia krwi bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu dotyczącego morfologii skupimy się na zaburzeniach układu czerwonokrwinkowego, którymi przede wszystkim są niedokrwistości. Lekarzem specjalistą zajmującym się diagnozowaniem i różnicowaniem zaburzeń układu czerwonokrwinkowego jest hematolog. Układ czerwonokrwinkowy w badaniu morfologii krwi obejmuje następujące parametry1, 2:

 

Niedokrwistości

Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia niedokrwistość rozpoznajemy, kiedy zawartość hemoglobiny spada poniżej 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, poniżej 12 g/dl u dzieci 6–14-letnich, poniżej 13 g/dl u mężczyzn, poniżej 12 g/dl u kobiet, a u ciężarnych poniżej 11 g/dl3. Z punktu widzenia dietetyka i postępowania żywieniowego istotne jest różnicowanie przyczyn poszczególnych niedokrwistości.

 

Morfologia krwi obwodowej jest podstawowym badaniem laboratoryjnym, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie wyglądu komórek krwi. Badanie to przysługuje co najmniej raz w roku każdej osobie, która posiada ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono niedrogie, ale jednocześnie pozwala na ogólną ocenę stanu zdrowia pacjenta i wykrycie na wczesnym etapie różnych patologii. Morfologia bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu zostaną przedstawione patologie układu czerwonokrwinkowego, które są najczęściej spotykane w gabinecie dietetyka.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

dr n. med. Karolina Karabin

CZYTAM ARTYKUŁY

Diagnosta laboratoryjny i biolog molekularny, konsultant ds. żywienia i stylu życia, członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia. Tytuł doktora nauk medycznych obroniła na I Wydziale Lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od wielu lat zajmuje się popularyzowaniem wiedzy naukowej i medycznej na temat profilaktyki chorób i mechanizmów ich powstawania oraz medycyny stylu życia m. in. na Instagramie @dr_karabin i w autorskim podcaście “O długim życiu w zdrowiu”. Od ponad 10 lat pomaga swoim pacjentom wyciszyć przewlekły stan zapalny poprzez indywidualne terapie przeciwzapalne oparte o wyniki badań i zmiany w stylu życia.  


Czytaj więcej