menu close arrow_back_ios person_add home

Witamina D i wpływ jej niedoboru na występowanie schorzeń przewlekłych: zalecenia dietetyczne i suplementacyjne

Dietetyk kliniczny Ewa Grabani

IMMUNOŻYWIENIE

01-07-2020

30/2020

Na przestrzeni ostatnich lat prowadzono wiele badań dotyczących wpływu aktywnej formy witaminy D na zdrowie człowieka. Jedną z najczęstszych awitaminoz stanowi właśnie niedobór tej witaminy2.

Synteza witaminy D3 (25(OH)D3) w skórze jest uzależniona od wielu czynników, takich jak: stosowanie kremów z filtrami, stopnia pigmentacji skóry, pory dnia, pory roku, szerokości geograficznej, zanieczyszczenia powietrza oraz zakrywania ciała odzieżą. Zakrywanie ciała, a także stosowanie kremów z filtrami ochronnymi ogranicza o 95–99% syntezę tej witaminy. W grupie osób, które są narażone na deficyt witaminy D występują osoby przebywające na terenach dalekich na północ od równika, a także osoby zamieszkujące zanieczyszczone tereny, ze względu na niewielką ilość docierającego promieniowania UVB.

Kolejną grupą osób, którą dotyka ograniczenie syntezy witaminy D są osoby w wieku podeszłym, a także osoby otyłe, u których tkanka tłuszczowa zatrzymuje znaczną ilość zsyntetyzowanej witaminy i ogranicza uwolnienie jej do krwiobiegu. Kolejną grupą osób, która jest narażona na niedobory witaminy D są osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu pokarmowego, takimi jak: Colitis Ulcerosa, choroba Crohna, celiakia. Ponadto w grupie narażonych na deficyty tej witaminy są noworodki karmione mlekiem matki2.

WITAMINA D A UKŁAD IMMUNOLOGICZNY

Receptory witaminy D (VDR) występują w kościach, skórze, nerkach, jelicie, ale również w mózgu, sercu, oczach, mięśniach, tkance tłuszczowej, wyspach trzustkowych, nadnerczach, przytarczycach oraz prawie we wszystkich komórkach układu immunologicznego. VDR charakteryzują się ekspresją w limfocytach T i B, monocytach, jak również w komórkach reprezentujących antygen (APC), takich jak komórki dendrytyczne oraz makrofagi. Ponadto wiele z tych komórek na swojej powierzchni wytwarza enzymy, które aktywują witaminę D, dzięki czemu ma miejsce jej lokalna aktywacja7.

OZNACZANIE POZIOMU WITAMINY D

Uznaje się, że najlepszą metodą na wyznaczanie poziomu witaminy D w organizmie jest pomiar we krwi 25-hydroksywitaminy 25(OH)2D3. Jak wynika z badań, osoby z deficytami witaminy D mają prawidłowe lub podwyższone stężenie kalcytriolu 1,25(OH)2D3 – aktywnej formy tej witaminy – w surowicy krwi, w związku z czym aktywna postać witaminy D nie jest miarodajnym wskaźnikiem zawartości tej witaminy w organizmie2.

Na przestrzeni ostatnich lat prowadzono wiele badań dotyczących wpływu aktywnej formy witaminy D na zdrowie człowieka. Jedną z najczęstszych awitaminoz stanowi właśnie niedobór tej witaminy2.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Ewa Grabani

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk kliniczny, psychodietetyk. Pracuje w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie, Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii. Współpracownik Instytutu Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej „Sanvita”