menu close arrow_back_ios person_add home

Zaburzenia połykania u dzieci

Katarzyna Stachowiak

DIETETYKA DZIECIĘCA

01-03-2019

22/2019

Zaburzenia tego typu często utożsamiane są z pacjentami w wieku podeszłym, jednak mogą dotyczyć każdej grupy wiekowej, także dzieci.

Zaburzenia połykania (dysfagia: z greckiego dys – utrudnienie, phago – połykanie) definiuje się jako utrudnione przechodzenie pokarmów z jamy ustnej przez przełyk do żołądka. Dysfagia nie jest chorobą samą w sobie, jednak objaw ten nie powinien być nigdy lekceważony, a zalecenia żywieniowe dla osób z zaburzeniami połykania powinny być zmodyfikowane zarówno pod kątem doboru produktów, jak i sposobu ich przygotowania i przyprawiania. Zaburzenia tego typu często utożsamiane są z pacjentami w wieku podeszłym, jednak mogą dotyczyć każdej grupy wiekowej, także dzieci1, 2.

 

Etiologia i objawy

Zaburzenia połykania mogą wystąpić na różnym etapie rozwoju dziecka (dysfagia wrodzona i nabyta). Wyróżniamy dysfagię ustno-gardłową (górną) oraz dysfagię przełykową (dolną). Rozpoznanie typu dysfagii jest ważnym celem diagnostycznym. Chorzy z rozpoznaną dysfagią ustno-gardłową częściej mają trudności z połykaniem płynów, a rzadziej z połykaniem pokarmów stałych. Odwrotną zależność można zauważyć u chorych z dysfagią przełykową2.

Diagnoza opiera się na wnikliwym wywiadzie lekarskim (obejmującym m.in. objawy, analizę dietetyczną, pomiary antropometryczne), badaniu laryngologicznym oraz badaniach dodatkowych (np. endoskopia, badanie wideofluoroskopowe, ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny)2, 3.

Etiologia zaburzeń połykania jest bardzo zróżnicowana. Przyczynami dysfagii mogą być zarówno choroby neurologiczne oraz choroby wynikające z autoagresji, jak i zaburzenia motoryki przełyku oraz zmiany patologiczne (wola, guzy, przepukliny). Zaburzenia nerwowo-mięśniowe są częstą przyczyną dysfagii ustno-gardłowej, natomiast dysfagia przełykowa spowodowana jest głównie zmianami strukturalnymi2. Chorobami mogącymi powodować dysfagię u dzieci są m. in.: rozszczep podniebienia, rozszczep krtani, naczyniak limfatyczny, guzy, rdzeniowy zanik mięśni (SMA), mózgowe porażenie dziecięce (CP), achalazja2, 4.

Dysfagia górna objawia się przede wszystkim brakiem zdolności do formowania kęsa pokarmowego i przesuwania go do gardła. Trudności z rozpoczęciem połykania skutkują zaleganiem pokarmu w jamie ustnej. Towarzyszy temu kaszel, krztuszenie się, odruchy wymiotne. Pierwszymi objawami mogą być też: uczucie drapania w gardle, suchy kaszel, łzawienie lub ślinotok. Pacjenci z dysfagią przełykową częściej skarżą się na uczucie zatrzymania się pokarmu podczas przechodzenia przez przełyk, ból w klatce piersiowej oraz rozpieranie w okolicach mostka. Rodziców powinien zaniepokoić brak zainteresowania jedzeniem ze strony dziecka, zamiany zachowania podczas jedzenia (dziecko staje się niespokojne i zdenerwowane), brak postępów w karmieniu (przechodzenie z produktów płynnych do stałych), wypychanie językiem jedzenia, wypluwanie lub przechowywanie jedzenia w policzkach, utrata masy ciała lub brak jej przyrostu, a także częste infekcje dróg oddechowych. Dysfagii czasami towarzyszy odynofagia, czyli ból w trakcie połykania. Pojawia się głównie w przebiegu infekcji bakteryjnych i grzybiczych oraz nowotworów2, 6.

Zaburzenia tego typu często utożsamiane są z pacjentami w wieku podeszłym, jednak mogą dotyczyć każdej grupy wiekowej, także dzieci.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Katarzyna Stachowiak

CZYTAM ARTYKUŁY

Absolwentka Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Dietetyk, główne obszary zainteresowań to żywienie dzieci i kobiet w ciąży oraz żywienie w sportach wytrzymałościowych.