Helicobacter pylori (H. pylori) jest Gram-ujemną bakterią mogącą wykazywać działanie chorobotwórcze. Nazwa rodzaju Helicobacter (od łac. helix – spirala) nawiązuje do charakterystycznego kształtu bakterii, który prawdopodobnie ułatwia jej przenikanie w głąb błony śluzowej układu pokarmowego. Cechą charakterystyczną H. pylori jest zdolność wydzielania ureazy – enzymu uczestniczącego w rozkładzie mocznika do jonów amoniowych, które neutralizują kwaśny odczyn soku żołądkowego1. Drobnoustrój ten występuje w żołądku, ale również w dwunastnicy, płytkach nazębnych, żółci oraz kale. Kolonizacja Helicobacter pylori jest powszechna, występuje u około 50% ludności świata. Według danych z 2004 r. w Polsce zakażenie H. pyroli dotyczyło 84% osób dorosłych i 32% dzieci1.
Istnieje kilka dróg zakażenia drobnoustrojem H. pylori. Do infekcji może prowadzić między innymi kontakt ze śliną zainfekowanej osoby2. Do zakażenia może dochodzić między członkami rodziny, a najwyższą zachorowalność odnotowuje się w wieku 10–12 lat3. Drobnoustrój ten powoduje wiele poważnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego, tj. wrzody żołądka i dwunastnicy czy nowotwór żołądka4. Przebieg choroby uwarunkowany jest również wiekiem pacjenta, jego stanem zdrowia, dietą oraz trybem życia5. Większość osób zakażonych H. pylori nie ma jednak żadnych objawów chorobowych związanych z kolonizacją tą bakterią. Szacuje się, że tylko u 10‑20% zakażonych bakteria ta powoduje konkretne jednostki chorobowe6.
Diagnostyka zakażenia Helicobacter pyroli
W diagnostyce zakażeń Helicobacter pylori wykorzystuje się metody inwazyjne oraz nieinwazyjne. Do metod nieinwazyjnych zaliczamy test oddechowy (Urea Breath Test – UBT, mocznikowy test oddechowy), który jest złotym standardem w diagnostyce H. pylori. Podczas badania pacjent połyka odpowiednią dawkę mocznika znakowanego izotopem 13C lub rzadziej radioizotopem 14C, który w żołądku rozkładany jest przez ureazę bakteryjną do amoniaku i dwutlenku węgla. Następnie po 15–30 minutach sprawdza się występowanie znakowanego dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu, co koreluje z obecnością H. pylori w żołądku. Badanie to odznacza się dużą czułością (90‑95%) i swoistością (90‑98%)6. Pośród innych badań nieinwazyjnych wiodącym testem diagnostycznym jest test oddechowy, testy na obecność antygenu H. pylori z kału oraz testy serologiczne6. Test wykrywający antygeny H. pylori w kale jest zalecany w celu rozpoznania aktywnej infekcji oraz oceny skuteczności leczenia. Dostępne są dwa typy testów: ELISA oraz szybki test immunochromatograficzny. Czułość i swoistość testu ELISA sięga 90%6. Test serologiczny wykrywa w surowicy krwi przeciwciała klasy IgG przeciwko H. pylori. Dodatni wynik wskazuje tylko na istnienie przeciwciał przeciwko H. pylori w klasie IgG lub IgA, które mogą się utrzymywać w surowicy od pół do roku po eradykacji.
Kolonizacja Helicobacter pylori jest powszechna, występuje u około 50% ludności świata. Według danych z 2004 r. w Polsce zakażenie H. pyroli dotyczyło 84% osób dorosłych i 32% dzieci.
