menu close arrow_back_ios person_add home

Wpływ probiotyków na zdrowie kobiety ciężarnej i prawidłowy rozwój dziecka

W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian anatomicznych, metabolicznych, jak również fizjologicznych w organizmie kobiety. Ma to na celu zapewnienie rozwijającemu się płodowi odpowiednich warunków do prawidłowego wzrastania, a także przygotowanie organizmu przyszłej matki do porodu. Wraz z postępującymi zmianami w ciele kobiety dochodzi także do modyfikacji mikrobiomu w obrębie przewodu pokarmowego i dróg rodnych ciężarnej. Dbanie w tym czasie o odpowiednią, zbilansowaną dietę, a także stosowanie probiotyków mogą mieć istotny wpływ na modyfikację mikrobioty jelit ciężarnej.

Przestrzeganie tych zaleceń wywiera nadrzędny wpływ na zmniejszenie dolegliwości ciążowych, jak również ogranicza ryzyko rozwoju wielu chorób u kobiety zarówno w tym okresie, jak i po porodzie. Ponadto odpowiednio dobrana probiotykoterapia odgrywa istotną rolę w prawidłowym rozwoju mikroflory jelit noworodka, co w przyszłości ma swoje przełożenie na zdrowie dziecka. Zgodnie z definicją przyjętą przez FAO/WHO terminem „probiotyk” określa się żywe mikroorganizmy, które przyjmowane w odpowiednich ilościach wykazują pozytywny efekt zdrowotny na organizm gospodarza1. Podstawowe działanie probiotyków odnosi się do normalizacji flory przewodu pokarmowego człowieka, a działanie zdrowotne po zastosowaniu probiotykoterapii to efekt wtórny działania niepatogennych mikroorganizmów. Probiotykami są najczęściej bakterie wyizolowane z okrężnicy zdrowego człowieka. Ich źródłem mogą być zarówno produkty lecznicze, suplementy diety, jak również produkty spożywcze (jogurty czy napoje fermentowane). Przewód pokarmowy dorosłej osoby zasiedla około 1014 bakterii zaliczanych do około 1800 rodzajów oraz od 15 000 do 36 000 gatunków2. Liczba ta zawiera zarówno drobnoustroje korzystnie działające na organizm człowieka, jak i na mikroorganizmy chorobotwórcze. Jednakże większą część stanowią drobnoustroje niepatogenne, z czego ponad 90% to bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus (np. L. rhamnosus GG, L. casei, L. acidophilus i Bifidobacterium (np. B. bifidum, B. lactis, B. infantis, B. breve). Pozostałą część stanowią enterokoki, bakterie z rodzaju Escherichia, Staphylococcus i Clostridium, a także zarodniki grzybów3.
Jak zostało wspomniane we wstępie, w okresie ciąży dochodzi do zróżnicowania drobnoustrojów bytujących w organizmie kobiety zarówno pod względem ilościowym, jak i rodzajowym. Do zmian w składzie flory bakteryjnej dochodzi nie tylko w obrębie przewodu pokarmowego, ale również dotyczy to drobnoustrojów zasiedlających drogi rodne kobiety. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż około 16.–20. tygodnia ciąży w wyniku działania hormonów w organizmie kobiety dochodzi do produkcji niewielkich ilości mleka. Zarówno zmiany w różnorodności bakterii bytujących w pochwie kobiety ciężarnej, jak i mikroorganizmy pojawiające się w produkowanym przez nią pokarmie mają istotne znaczenie w przekazaniu dobrych mikroorganizmów dziecku już w pierwszych momentach jego życia4. Związek między dysbiozą mikrobiologiczną a ryzykiem występowania powikłań w okresie ciąży został udowodniony w wielu badaniach naukowych i nadal stanowi podstawę do dalszego ich prowadzenia. Odpowiednio dobrana probiotykoterapia w ciąży umożliwia zmniejszenie dolegliwości pojawiających się w tym okresie, będących głównie wynikiem działania zmian w obrębie układu hormonalnego kobiety, jak zaparcia czy wzdęcia. Ponadto może mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka występowania chorób czy zaburzeń mogących pojawić się w trakcie trwania ciąży czy okresie okołoporodowym. Zalicza się do nich głównie cukrzycę ciążową, preeklampsję (stan przedrzucawkowy), otyłość, depresję ciążową, poród przedwczesny, ale także choroby alergiczne, infekcje grzybicze czy pojawiające się biegunki szpitalne bądź te będące wynikiem stosowanej antybiotykoterapii3.

W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian anatomicznych, metabolicznych, jak również fizjologicznych w organizmie kobiety. Ma to na celu zapewnienie rozwijającemu się płodowi odpowiednich warunków do prawidłowego wzrastania, a także przygotowanie organizmu przyszłej matki do porodu. Wraz z postępującymi zmianami w ciele kobiety dochodzi także do modyfikacji mikrobiomu w obrębie przewodu pokarmowego i dróg rodnych ciężarnej. Dbanie w tym czasie o odpowiednią, zbilansowaną dietę, a także stosowanie probiotyków mogą mieć istotny wpływ na modyfikację mikrobioty jelit ciężarnej.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Joanna Walasek

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk kliniczny, psychodietetyk, biolog, absolwentka studiów magisterskich na Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach oraz na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Absolwentka studiów podyplomowych na Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach oraz na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Katowicach. Członek Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków, Szkoleniowiec w Akademii Dietetyki Klinicznej z zakresu Żywienia w Nieswoistych Chorobach Zapalnych Jelit, Certyfikowany Ekspert Programu ModuLife mającego na celu prawidłowe żywienie osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna, uczestnik szkolenia SOIT – Specjalista przyjazny insulinoopornym polecany na stronie Fundacji (https://szkoleniesoit.pl/specjalisci_soit/walasek-joanna/). Autorka wielu artykułów z zakresu żywienia w różnych jednostkach chorobowych publikowanych w renomowanych czasopismach. Obecnie prowadzi własny Gabinet Dietetyki Klinicznej w Chorzowie. Autorka strony internetowej: www.dietetykwalasek.pl