menu close arrow_back_ios person_add home

Nowe wytyczne PTD 2021. Najważniejsze zmiany, w tym w obrębie dietetyki

Dietetyk kliniczny Ewa Grabani

DIETA W CUKRZYCY

01-07-2021

36/2021

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) co roku (począwszy od 2005 roku) publikuje aktualne zalecenia kliniczne związane z postępowaniem u chorych na cukrzycę. Jest to wynik współpracy wielu specjalistów z zakresu wielu dyscyplin klinicznych. Coroczne nowe zalecenia mają sprzyjać optymalizowaniu zapobiegania, diagnostyki oraz leczenia cukrzycy, a także jej powikłań. Jakie najważniejsze zostały opublikowane w najnowszych zaleceniach PTD 2021?

Wnajnowszych zaleceniach opublikowano stanowisko, że HBA1c (hemoglobina glikowana) jest parametrem, który może być stosowany w diagnostyce zaburzeń tolerancji glukozy. Poprawa standaryzacji oznaczeń hemoglobiny glikowanej predysponuje do wprowadzenia hemoglobiny glikowanej do diagnostyki cukrzycy w Polsce.
HBA1c, która jest większa bądź równa 6,5% (48 nmol/mol) jest podstawą do rozpoznania cukrzycy. Oznaczanie tego parametru powinno być wykonywane w laboratoriach, które do jej oznaczania stosują certyfikowane metody przez NGSP (ang. National Glycohemoglobin Standarization Program). Nie jest zalecane, aby oznaczać hemoglobinę przy pomocy analizatorów używanych w trybie POCT. Dodatkowo warto pamiętać, że nie należy wykonywać oznaczeń HBA1c w szczególnych stanach, które zakłócają zależność między wartością hemoglobiny glikowanej a średnią glikemią, takich jak: ciąża oraz okres połogu, niedokrwistość, hemodializa, stosowanie erytropoetyny, zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności, stosowanie leków przeciwretrowirusowych. Powyższe sytuacje warunkują, aby kryteriami diagnostycznymi były kryteria oparte na stężeniu glukozy we krwi.
Kolejną zmianą w zaleceniach było zaznaczenie, że badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy typu 2 powinno być przeprowadzane za pomocą doustnego testu tolerancji glukozy bądź oznaczania glikemii na czczo.
Pacjenci z rozpoznanym stanem przedcukrzycowym powinni uzyskać zalecenia związane ze zdrowym stylem życia. U pacjentów z nadwagą i otyłością należy redukować masę ciała, o co najmniej 7% oraz należy dążyć do jej utrzymania poprzez odpowiednio dostosowaną do sytuacji pacjenta aktywność fizyczną w ilości 150 min/tydzień. Dodatkowo u tych pacjentów należy wdrożyć odpowiednie modyfikacje dietetyczne oraz uświadomić pacjenta, że takie postępowanie zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę. W sytuacji, gdy powyższe postępowanie nie przyniesie rezultatów, należy zastanowić się nad wdrożeniem farmakoterapii bądź leczenia bariatrycznego.
Dodatkowo w nowych zaleceniach dodano nową informację o zdalnych wizytach (telewizytach) jako element opieki nad pacjentami z cukrzycą. Podkreślono, że każda poradnia powinna mieć odpowiednie zaplecze sprzętowe, a personel powinien mieć odpowiednią wiedzę oraz umiejętności do prowadzenia w takiej formie opieki ambulatoryjnej. Pacjenci chorujący na cukrzycę powinni być zachęcani do takiej formy opieki. Zdalne wizyty mogą być na stałe praktykowane, jak również wykorzystywane w szczególnych sytuacjach, na przykład w sytuacji zagrożenia epidemiologicznego.
W najnowszych zaleceniach podkreślano, że utrzymanie prawidłowej masy ciała, niezależnie od typu cukrzycy powinno być priorytetem leczenia behawioralnego. Efektywnym narzędziem, które ułatwia ocenę wpływu jakości, ilości oraz wzajemnych proporcji makroskładników diety na kontrolę glikemii są systemy ciągłego monitorowania, a także systemy typu flash. Kontrolę glikemii okołoposiłkowo mogą dodatkowo ułatwiać specjalne aplikacje (należy pamiętać przy ich wyborze, aby były zgodne z aktualnymi rekomendacjami klinicznymi).

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) co roku (począwszy od 2005 roku) publikuje aktualne zalecenia kliniczne związane z postępowaniem u chorych na cukrzycę. Jest to wynik współpracy wielu specjalistów z zakresu wielu dyscyplin klinicznych. Coroczne nowe zalecenia mają sprzyjać optymalizowaniu zapobiegania, diagnostyki oraz leczenia cukrzycy, a także jej powikłań. Jakie najważniejsze zostały opublikowane w najnowszych zaleceniach PTD 2021?

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Ewa Grabani

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk kliniczny, psychodietetyk. Pracuje w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie, Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii. Współpracownik Instytutu Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej „Sanvita”