Dieta jest jednym z ważniejszych elementów profilaktyki choroby nowotworowej, a w okresie leczenia stan odżywienia i jakość pożywienia mają ogromne znaczenie dla efektów samej terapii oraz długości i jakości życia. W samym 2020 roku zdiagnozowano 18 mln przypadków nowotworów i jest to jedna z głównych przyczyn zgonów na świecie. Nie dziwi więc, że poszukuje się odpowiedzi w zakresie żywienia pacjentów onkologicznych i skutecznej profilaktyki. Niestety tak jak to zwykle bywa, nie ma jednej odpowiedzi na tak obszerny i złożony problem, jakim są nowotwory¹.

Pacjent, u którego na skutek choroby dochodzi do problemów w przyjmowaniu pokarmów drogą doustną, staje często przed koniecznością włączenia żywienia dojelitowego lub pozajelitowego. Niewielu chorych zdaje sobie sprawę, jak ten sposób żywienia wygląda. Poniżej przedstawiamy wskazówki doświadczonej pielęgniarki, Bożeny Bronek, która podpowiada, w jaki sposób wyjaśnić pacjentowi zasady żywienia dojelitowego.

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.

Rak jelita grubego to nowotwór występujący w obrębie okrężnicy (wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy, esicy), zgięcia esiczo-odbytniczego, odbytnicy oraz odbytu i jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych na świecie. W Polsce stanowi 12,6% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 9,5% u kobiet. Zachorowalność na ten nowotwór systematycznie wzrasta¹

Nowotwory trzustki w Polsce stanowią 2,2% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,4% u kobiet. Gruczołowy rak brodawki Vatera występuje rzadziej i stanowi około 0,2% nowotworów przewodu pokarmowego i 7% nowotworów okolicy okołobrodawkowej. Ryzyko zachorowania na raka trzustki jest większe u mężczyzn i rośnie z wiekiem¹.

Nowotwory górnego odcinka przewodu pokarmowego obarczone są wysokim ryzykiem niedożywienia. Zabiegi w obrębie żołądka należą do grupy operacji skutkujących największymi zmianami metabolicznymi w organizmie człowieka1. Jak powinno przebiegać żywienie pacjentów?

Nowotwory głowy i szyi są istotnym problemem klinicznym w Polsce i na świecie. Dotyczą grupy nowotworów narządów jamy ustnej, wargi, gardła, zatok obocznych nosa, jamy nosa, gruczołów ślinowych oraz ucha. Wśród nowotworów głowy i szyi najczęściej spotykanym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy1. Leczenie nowotworów głowy i szyi obarczone jest wysoką toksycznością, w związku z czym interwencja żywieniowa jest nieodłącznym jej elementem.

Profilaktyka pierwotna raka piersi jest ograniczona. Do czynników modyfikowalnych należą: utrzymanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna, eliminacja alkoholu z diety, unikanie palenia tytoniu (zarówno czynnego, jak i biernego) oraz ograniczanie stosowania hormonalnej terapii zastępczej. Najlepszą metodą wczesnego wykrywania raka piersi są przesiewowe badania mammograficzne (po 50. roku życia). Natomiast wcześniej zaleca się rutynowe samobadanie palpacyjne².