PROBLEMY ŻYWIENIOWE OSÓB STARSZYCH
W wyniku procesu starzenia się organizmu następuje utrata masy mięśniowej oraz przyrost tkanki tłuszczowej. Maleje również zawartość składników mineralnych w organizmie – z 6% do ok. 4% u ludzi w wieku podeszłym. Efektem tych zmian może być demineralizacja układu kostnego. Następuje również osłabienie tempa metabolizmu2 . W układzie pokarmowym wraz z wiekiem zachodzi również wiele innych zmian. Przede wszystkim należą do nich zaburzenie zapachu oraz smaku wynikające m.in. z atrofii kubków smakowych. Ludzie starsi wykazują większą potrzebę doprawiania potraw solą, cukrem, a nawet dodatkowym tłuszczem w postaci smalcu czy masła. Pogorszenie odczuwania smaku i zapachu może u takich pacjentów doprowadzić do zmniejszenia łaknienia. Zaburzeniu w wieku podeszłym podlega również proces trawienia.
Po ukończeniu 65. roku życia zmniejsza się zapotrzebowanie kaloryczne organizmu. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na proporcje poszczególnych składników pokarmowych w diecie
Częsta próchnica zębów, ubytki oraz choroby przyzębia mogą ograniczać żucie, rozdrabnianie pokarmów2 . Starsi ludzie mogą również wprowadzać podświadomie różnorakie restrykcje żywieniowe, np. ograniczenie spożycia surowych warzyw i owoców z uwagi na problemy z przeżuwaniem, co może skutkować wystąpieniem zaparć. Z wiekiem może również dojść do zmniejszenia wydzielania kwasu solnego i enzymów trawiennych w żołądku oraz trzustce, co będzie powo- dować zaburzenia trawienia białek i tłuszczów oraz wchłaniania składników mineralnych i witamin, szczególnie żelaza, wapnia, witaminy B12. Wszystkie te zmiany, ograniczenia, wraz z występującymi dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego oraz stosowanie leków, mogą powodować u osób w wieku podeszłym wiele niedoborów3.
Różnorodność jednostek chorobowych osób w podeszłym wieku oraz różne inne problemy powodują trudności w stworzeniu zaleceń żywieniowych dla tej grupy ludzi. Priorytetem jednak jest dobranie odpowiednio zbilansowanej diety dla pacjenta geriatrycznego, która pozwoli zapobiec niedożywieniu bądź przekarmieniu. Po ukończeniu 65. roku życia zmniejsza się zapotrzebowanie kaloryczne organizmu. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na proporcje poszczególnych składników pokarmowych w diecie.
Osoby starsze bez wątpienia często mają także problem z odpowiednim spożyciem płynów. Wówczas uczucie pragnienia nie jest prawidłowo odczuwane, poza tym dochodzi niekiedy do umyślnego unikania płynów. Dzieje się tak w związku ze strachem o wystąpienie problemów z nietrzymaniem moczu i niechęcią do częstego korzystania z toalety. Warto także wspomnieć, iż może mieć miejsce również pogorszenie regulacji gospodarki wodnej. Wszystko to natomiast prowadzi do upośledzenia funkcji nerek.
Starzenie się organizmu jest zjawiskiem nieodwracalnym, ale jego przebieg może być modyfikowany przez wiele czynników, takich jak: odżywianie, styl życia czy stres. Istnieje zależność pomiędzy sposobem żywienia a długością oraz jakością życia. W populacji osób starszych najczęściej występującymi schorzeniami są choroby układu krążenia, stawów, kręgosłupa oraz wątroby. Innymi dolegliwościami, które równie często występują u osób starszych, są: zaparcia, wzdęcia, inne problemy żołądkowo-jelitowe oraz zaburzenia metaboliczne. Dodatkowymi czynnikami ryzyka ich wystąpienia jest nadwaga i otyłość. Podstawą we wsparciu leczenia tych wszystkich jednostek chorobowych oraz dolegliwości z nimi związanych jest dietoterapia1.
