menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Reakcje krzyżowe w celiakii. Dlaczego po 6 miesiącach stosowania diety bezglutenowej tylko 8% pacjentów wykazuje całkowitą regenerację kosmków jelitowych?

Specjalista medycyny żywienia, dietetyk Małgorzata Desmond

IMMUNOŻYWIENIE

18-11-2015

2/2015

Celiakia (zwana również chorobą trzewną) − to zespół złego wchłaniania spowodowany spożyciem zbóż zawierających gluten (pszenica, żyto, jęczmień, orkisz), które u osób z predyspozycją genetyczną może skutkować stanem zapalnym jelita cienkiego, zanikiem kosmków jelitowych i wynikającym z tego nieprawidłowym wchłanianiem składników odżywczych, niedożywieniem oraz autoimmunologicznymi reakcjami w stosunku do wielu organów i tkanek. Choruje na nią około 1% społeczeństwa, a  zachorowalność cały czas wzrasta.

Diagnoza choroby zakłada występowanie nieprawidłowości w śluzówce jelita cienkiego, m.in. spłaszczenie lub całkowity zanik kosmków jelitowych lub/i dodatnie miano przeciwciał, takich jak IgA przeciwko transglutaminazie tkankowej lub/i innych, które wycofują się po ścisłym przestrzeganiu diety bezglutenowej.

U większości chorych (ok. 65%) znaczna poprawa następuje już w pierwszych tygodniach po wycofaniu glutenu z diety. Jednak istnieje grupa pacjentów (7−30%), która nie wykazuje histologicznej ani kliniczej poprawy mimo braku spożywania glutenu. Nadal występują u nich objawy sugerujące utrzymywanie się choroby, pomimo przestrzegania diety bezglutenowej − nawet po 6 miesięcach. Mówi się wtedy o celiakii opornej na leczenie NRCD (Non-Responsive Celiac Disease). Co więcej, tylko 8% pacjentów wykazuje całkowitą regenerację jelita cienkiego. Brak powrotu do normalnego stanu histologicznego jelita jest zdecydowanie powszechniejszy u dorosłych, niż u dzieci dotkniętych tym schorzeniem.

Zakłada się, że podłożem NRDC u 36% pacjentów jest mimo wszystko nieświadomy kontakt ze śladowymi ilościami glutenu. Co jednak z pozostałymi 64%?

Coraz więcej danych wskazuje na to, że nieprawidłowości śluzówki jelita w tej grupie niekoniecznie są zwiazane z zanieczyszczeniami diety glutenem, ale ze spożyciem innych białek, które również mogą powodować reaktywność immunologiczną w celiakii. Może to nastąpić poprzez tzw. reakcje krzyżowe i inne nadwrażliwości pokarmowe, które są bardziej prawdopodobne w tej grupie chorych, ze względu na przerwanie szczelności bariery jelitowej i wynikającą z tego nasiloną prezentację nie do końca strawionych białek układowi przewodu pokarmowego.

Celiakia (zwana również chorobą trzewną) − to zespół złego wchłaniania spowodowany spożyciem zbóż zawierających gluten (pszenica, żyto, jęczmień, orkisz), które u osób z predyspozycją genetyczną może skutkować stanem zapalnym jelita cienkiego, zanikiem kosmków jelitowych i wynikającym z tego nieprawidłowym wchłanianiem składników odżywczych, niedożywieniem oraz autoimmunologicznymi reakcjami w stosunku do wielu organów i tkanek. Choruje na nią około 1% społeczeństwa, a  zachorowalność cały czas wzrasta.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Specjalista medycyny żywienia, dietetyk Małgorzata Desmond

CZYTAM ARTYKUŁY

Współzałożycielka Fundacji WIEMY CO JEMY. Prowadzi konsultacje medycyny żywienia oraz programy terapii żywieniowej w CM Gamma w Warszawie, a także – w ramach pracy doktorskiej w Institute of Child Health University College London – bada wpływ diety na czynniki ryzyka chorób krążenia u dzieci w Klinice Pediatrii Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”.


Czytaj więcej