menu close arrow_back_ios person_add home

Rola mikrobioty jelitowej w chorobie Leśniowskiego-Crohna: Czy dieta oraz probiotyki mają znaczenie w podtrzymywaniu remisji choroby?

Dietetyk Daria Kotek

Z GABINETU DIETETYKA

08-01-2018

15/2018

Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD, ang. Crohn’s disease) należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD, ang. inflammatory bowel disease) o niewyjaśnionej etiologii1. Diagnozowana jest u osób w różnym okresie życia, najczęściej pojawia się w wieku 15–25 lat2. Częstsze występowanie można zaobserwować u ludzi rasy białej niż czarnej. Choroba ta dominuje w wysoko rozwiniętych miastach Europy Zachodnio-Północnej, głównie w krajach skandynawskich oraz anglosaskich3.

 

Dane epidemiologiczne dotyczące zapadalności na choroby zapalne jelit w Polsce nie są precyzyjne. Według informacji uzyskanych z ośrodków zapisanych w Krajowym Rejestrze choroby Leśniowskiego-Crohna w Polsce na CD choruje 6155 pacjentów9.

Patogeneza IBD jest wieloczynnikowa, w rozwoju nieswoistych zapaleń jelit mogą uczestniczyć czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne4. Rodzinne występowanie choroby Leśniowskiego-Crohna obserwowane jest w 5–10% przypadków zachorowań. Z patofizjologią CD wiąże się występowanie genu NOD2/CARD15, który położony jest na chromosomie 165, 6. Gen ten należy do rodziny NOD1/APAF1, odgrywającej rolę w odpowiedzi organizmu na działanie antygenów bakteryjnych. Obecność dwóch alleli zmutowanego genu zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę Leśniowskiego-Crohna o 20–40 razy5, 6. Wśród czynników środowiskowych zwiększających ryzyko występowania CD należy wymienić przede wszystkim nieprawidłową mikrobiotę jelitową, niewłaściwą dietę, palenie papierosów, przyjmowane leki, przebyte infekcje bakteryjne, wirusowe oraz stres7, 8. W krajach wysoko rozwiniętych zapadalność na CD ma prawdopodobnie związek z dietą bogatą w węglowodany proste, jak np. sacharoza, nieprawidłowym stosunkiem kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6 oraz dietą ubogą w owoce i warzywa3.

Głównymi objawami CD są: biegunka, bóle brzucha, gorączka oraz utrata łaknienia. Wymienione symptomy prowadzą do utraty masy ciała u pacjentów oraz możliwości rozwoju niedożywienia. Chorzy często mają zdiagnozowane takie nieprawidłowości, jak: niedokrwistość z niedoboru żelaza, hipoalbuminemia, niedobory witamin (głównie B1, B12, D i K) oraz składników mineralnych, takich jak: Ca, Mg, K. Dodatkowo stwierdza się niedobór kwasu foliowego oraz cynku (szczególnie często u osób leczonych sulfasalazyną)11, 12. Niedożywienie jakościowe oraz ilościowe ma negatywny wpływ na przebieg kliniczny choroby, zatem celem nadrzędnym będzie prawidłowe odżywienie pacjenta i utrzymywanie jak najdłużej remisji.
 

Mikrobiota
 

Wśród czynników etiologicznych choroby Leśniowskiego-Crohna wymienia się również niewłaściwy skład mikrobioty jelitowej, który przejawia się zwiększeniem liczby bakterii, takich jak: Bacteroides spp., Escherichia coli, Enterobacter spp. w stosunku do Bifidobacterium i Lactobacillus spp.10. Kolejnym drobnoustrojem podejrzewanym o udział w inicjacji i rozwoju nieswoistych chorób zapalnych jelit jest Mycobacterium paratuberculosis (MAP). Prątek ten bardzo często występuje w bioptatach jelit osób chorujących na chorobę Leśniowskiego-Crohna. U 83% pacjentów chorujących na CD zaobserwowano obecność przeciwciał przeciwko Mycobacterium avium spp paratuberculosis. Co ciekawe, drobnoustrój ten wykazywany jest również w mleku matek ze stwierdzoną chorobą Leśniowskiego-Crohna19.

Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD, ang. Crohn’s disease) należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD, ang. inflammatory bowel disease) o niewyjaśnionej etiologii1. Diagnozowana jest u osób w różnym okresie życia, najczęściej pojawia się w wieku 15–25 lat2. Częstsze występowanie można zaobserwować u ludzi rasy białej niż czarnej. Choroba ta dominuje w wysoko rozwiniętych miastach Europy Zachodnio-Północnej, głównie w krajach skandynawskich oraz anglosaskich3.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Daria Kotek

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyczka Instytutu Mikroekologii w Poznaniu. Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na kierunku Dietetyka. Swoją wiedzę pogłębia nieustannie poprzez liczne szkolenia i kursy. Dzięki temu nie tylko wzbogaca, ale również ugruntowuje swoje wiadomości nt. nadwrażliwości pokarmowych oraz mikrobioty jelitowej. Specjalizuje się w dietach eliminacyjnych, ma doświadczenie w pracy z pacjentami z nadwagą oraz otyłością. Uczestniczyła, zarówno jako słuchaczka, jaki i prelegentka, w warsztatach, szkoleniach i konferencjach dietetycznych.