Definicja

Skrobia, która jest najczęściej występującym polisacharydem roślinnym, stanowi główny składnik diety człowieka. Pewna jej część nie podlega hydrolitycznemu działaniu enzymów trawiennych i w niezmienionej postaci trafia do jelita grubego, gdzie ulega procesowi fermentacji bakteryjnej¹. Skrobią oporną (ang. Resistant Starch, RS) określa się zatem skrobię i produkty jej degradacji, które nie są trawione i wchłanianie w jelicie cienkim. Ze względu na prezentowane właściwości zalicza się ją do nierozpuszczalnych frakcji błonnika pokarmowego, który wykazuje prozdrowotny wpływ na organizm człowieka².

Wpływ na organizm człowieka

Na przestrzeni ostatnich lat skrobia oporna stała się obiektem licznych badań naukowych. Sugeruje się, że ten składnik żywności możne mieć znaczenie w profilaktyce i leczeniu wielu chorób cywilizacyjnych³. W 2018 r. ukazały się „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę” opracowane przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD), w których po raz pierwszy wyszczególniono skrobię oporną. Obecnie uważa się, że minimalna dzienna podaż błonnika pokarmowego powinna wynosić 25 g lub 15 g na każde 1000 kcal diety. Dodatkowo PTD rekomenduje celowe zwiększenie podaży skrobi opornej, co może zwiększyć skuteczność interwencji dietetycznej⁴. Efektem działania tej frakcji błonnika pokarmowego jest m.in. obniżenie glikemii poposiłkowej oraz poprawa wrażliwości tkanek na insulinę. Skrobia oporna z powodzeniem może być stosowana u osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej w postaci stanu przedcukrzycowego, insulionooporności czy cukrzycy⁵.

Równie korzystne efekty obserwuje się w jelicie grubym, w którym zachodzi proces fermentacji nierozpuszczalnych frakcji błonnika. Skrobia oporna, która trafia do tego odcinka przewodu pokarmowego, stanowi pożywkę dla bakterii. W wyniku fermentacji powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (ang. Short-Chainfatty Acids, SCFAs), które wpływają na zmniejszenie pH w jelicie grubym i rozwój korzystnej mikroflory. Ponadto kwas masłowy, produkowany przez bakterie probiotyczne, odgrywa istotną role w prawidłowym funkcjonowaniu okrężnicy oraz zmniejsza ryzyko nowotworu jelita grubego¹.

Prawdopodobnie skrobia oporna zmniejsza także ryzyko chorób sercowo-naczyniowych poprzez poprawę profilu lipidowego. Jej stosowanie może obniżać stężenie triglicerydów i cholesterolu w surowicy krwi. Dodatkowo sugeruje się, że skrobia oporna daje długotrwały efekt sytości i wspomaga redukcję masy ciała. Może wpływać także na zmniejszenie ryzyka kamicy pęcherzyka żółciowego, chorób zapalnych jelit i zaparć. Badania wskazują, że zastosowanie skrobi opornej wpływa również na funkcje immunologiczne organizmu. Co ciekawe, spożycie tego składnika pokarmowego zwiększa wchłanianie wapnia, a wpływ na przyswajanie innych składników mineralnych jest wciąż badany¹.