Złamania występują głównie w obrębie biodra, kręgów i dystalnej części przedramienia. Wiążą się ze znaczną zachorowalnością, śmiertelnością i obniżoną jakością życia, co przypisuje się nie tylko samemu złamaniu, ale także chorobom współistniejącym w tej populacji pacjentów. Ponadto osteoporoza stanowi poważny problem systemów opieki zdrowotnej ze względu na rosnące obciążenie ekonomiczne związane z unieruchomieniem pacjenta w podeszłym wieku. W Stanach Zjednoczonych koszty związane ze złamaniami osteoporotycznymi oszacowano na 13,8 mld dol. rocznie1,2.
BADANIA W KIERUNKU OSTEOPOROZY
Osteoporoza ma często charakter utajony, przebiega bez wyraźnych objawów, aż do czasu wystąpienia pierwszego złamania. Dlatego też densytometryczne badanie przesiewowe metodą absorpcjometrii rentgenowskiej o podwójnej energii (DXA) jest ważne dla uzyskania wczesnej diagnozy i zminimalizowania ryzyka rozległych, trudnych do leczenia złamań. Wszystkie kobiety w wieku 65 lat oraz mężczyźni w wieku 70 powinni wykonać densytometrię, w celu oceny gęstości mineralnej tkanki kostnej2.
Należy również pamiętać, że kobiety po menopauzie są bardziej narażone na ryzyko rozwoju osteoporozy, co jest związanie z wygaśnięciem hormonalnej funkcji jajników i spadku stężenia estrogenów. Estrogeny mają ogromny wpływ na tkankę kostną i pośrednio uczestniczą w regulacji procesów dynamiki kostnej. Pomimo że sam mechanizm nie jest jeszcze do końca poznany, wiadomo, że obniżenie stężenia estrogenów powoduje spadek czynności osteoblastów na rzecz osteoklastów, co przesuwa równowagę w stronę demineralizacji tkanki kostnej. Badania na zwierzętach pokazują, że proces ten można odwrócić dzięki suplementacji estrogenami3. W związku z powyższym zaleca się, aby kobiety po menopauzie wykonały przesiewowe badanie diagnostyczne w kierunku osteoporozy.
Wcześniejszą diagnostykę powinny również rozważyć pacjenci z grupy wysokiego ryzyka. Do tej grupy można zaliczyć osoby cierpiące m.in. na: nadczynność przytarczyc i tarczycy, pacjenci przewlekle stosujący niektóre leki, takie jak glikokortykosteroidy czy heparynę, osoby z zaburzeniami wchłaniania i przewlekłymi chorobami jelit oraz nerek, pacjenci z chorobami reumatycznymi, osoby z przewlekłymi niedoborami witaminy D, zbyt małą masą ciała oraz nadużywające alkoholu i innych używek4.
Osteoporoza jest chorobą charakteryzującą się zmniejszeniem masy kostnej i zmianą architektury kości, co skutkuje zwiększoną łamliwością i zwiększonym ryzykiem złamań. Prognozy epidemiologiczne alarmują, że wraz ze starzeniem się społeczeństwa wzrośnie występowanie osteoporozy. Szacuje się, że już ok. 200 milionów ludzi na świecie cierpi na to schorzenie, a około 8,9 miliona złamań jest spowodowanych osteoporozą.
