Pomimo stopniowo zmniejszającej się zachorowalności, rak żołądka nadal zajmuje 5. miejsce pod kątem występowania oraz 3. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów związanych z nowotworami na świecie. Dużym problemem zwiększającym śmiertelność z powodu raka żołądka jest czas jego wykrycia. Zaledwie 5–8% wykrytych zachorowań to postać wczesna nowotworu. Zmiana taka zazwyczaj nie daje objawów i w większości przypadków wykrywana jest przypadkowo¹. Z powodu tego, że rak żołądka długo przebiega bezobjawowo, najczęściej wykrywany jest, kiedy nowotwór jest już w fazie zaawansowanej. Większość pacjentów ma już w tym czasie skutki uboczne (m.in. występuje u nich niedożywienie). Wpływa to negatywnie na rokowanie i zdecydowanie zwiększa śmiertelność z powodu tego nowotworu. Najczęstszym nowotworem złośliwym żołądka (diagnozowany w 95% przypadków) jest gruczolakorak (adenocarcinoma)². W leczeniu raka żołądka stosuje się zwykle leczenie operacyjne, czyli całkowitą lub częściową resekcję żołądka (gastrektomia). Jako forma leczenia, zwykle wspomagająco, stosowana jest również radioterapia oraz chemioterapia¹.

Niedożywienie to poważny problem kliniczny, który dotyczy od 30 do 85% pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową, a w ostatnich tygodniach życia występuje u 80–90% chorych. U 20% pacjentów wyniszczenie jest bezpośrednią przyczyną zgonu. Zgodnie z obecnymi standardami każdy chory po diagnozie choroby nowotworowej powinien być poddany ocenie stanu odżywienia oraz otrzymać właściwie dopasowane leczenie żywieniowe.

Rak przełyku jest dość rzadko występującym nowotworem, ale cechuje się złym rokowaniem, a dodatkowo jego leczenie jest trudne. Pacjenci z tym rozpoznaniem są wyjątkowo zagrożeni niedożywieniem. Diagnostyka raka przełyku jest głównie przeprowadzana przy pomocy endoskopii, a podstawą rozpoznania jest wynik badania histologicznego wycinków pobranych w czasie badania¹.

Dieta jest jednym z ważniejszych elementów profilaktyki choroby nowotworowej, a w okresie leczenia stan odżywienia i jakość pożywienia mają ogromne znaczenie dla efektów samej terapii oraz długości i jakości życia. W samym 2020 roku zdiagnozowano 18 mln przypadków nowotworów i jest to jedna z głównych przyczyn zgonów na świecie. Nie dziwi więc, że poszukuje się odpowiedzi w zakresie żywienia pacjentów onkologicznych i skutecznej profilaktyki. Niestety tak jak to zwykle bywa, nie ma jednej odpowiedzi na tak obszerny i złożony problem, jakim są nowotwory¹.

Pacjent, u którego na skutek choroby dochodzi do problemów w przyjmowaniu pokarmów drogą doustną, staje często przed koniecznością włączenia żywienia dojelitowego lub pozajelitowego. Niewielu chorych zdaje sobie sprawę, jak ten sposób żywienia wygląda. Poniżej przedstawiamy wskazówki doświadczonej pielęgniarki, Bożeny Bronek, która podpowiada, w jaki sposób wyjaśnić pacjentowi zasady żywienia dojelitowego.

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.

Rak jelita grubego to nowotwór występujący w obrębie okrężnicy (wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy, esicy), zgięcia esiczo-odbytniczego, odbytnicy oraz odbytu i jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych na świecie. W Polsce stanowi 12,6% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 9,5% u kobiet. Zachorowalność na ten nowotwór systematycznie wzrasta¹

Nowotwory trzustki w Polsce stanowią 2,2% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,4% u kobiet. Gruczołowy rak brodawki Vatera występuje rzadziej i stanowi około 0,2% nowotworów przewodu pokarmowego i 7% nowotworów okolicy okołobrodawkowej. Ryzyko zachorowania na raka trzustki jest większe u mężczyzn i rośnie z wiekiem¹.