Fermentowanie żywności posiada długa tradycję, jest jedną z najstarszych biotechnologii wytwarzania produktów spożywczych o pożądanych właściwościach, takich jak wydłużony okres przydatności do spożycia oraz określone właściwości organoleptyczne10. Ludzie od najdawniejszych czasów wykorzystywali ten proces, aby w okresie nieurodzaju móc wykorzystać produkty żywnościowe. Starożytni Grecy, Egipcjanie, Rzymianie, a także Słowianie i narody Azji znali sposoby konserwowania roślin⁴.

Zgodnie z definicją oleje zimnotłoczone (ang. cold press) pozyskiwane są z roślin w wyniku procesów mechanicznych bez zastosowania wysokiej temperatury. W ostatnich latach oleje tłoczone na zimno cieszą się coraz większą popularnością wśród konsumentów i specjalistów żywienia. Czy oprócz niewątpliwych walorów smakowych oleje te wykazują właściwości prozdrowotne? W poniższej pracy przedstawiono charakterystykę wybranych olejów zimnotłoczonych.

Różeniec górski (Rhodiola rosea L.) – to najlepiej poznana i przebadana roślina zielna należąca do rodziny gruboszowatych Crassulaceae. Nazwa tej byliny nie jest przypadkowa, jej kłącza mają charakterystyczne żółto-różowe zabarwienie miąższu oraz różany zapach.

Wiele substancji bioaktywnych pochodzenia roślinnego doczekało się wpisania na listę leków. Wielkie nadzieje budzi ashwagandha¸ której przypisywano właściwości uspokajające, wyciszające czy pozwalające odzyskać siły witalne. Withania somnifera (witania ospała) jest rośliną obficie rosnącą na terenach Afryki, obszarów wokół Morza Śródziemnego oraz Indii. Posiada mięsiste korzenie, które są najczęściej wykorzystywanym surowcem ze względu na zawartość składników bioaktywnych, jednak do spożycia zdatne są wszystkie części rośliny¹.

Pierwsze wzmianki o malinach wykorzystywanych przez człowieka pochodzą z zapisków datowanych na 300 lat p.n.e. Już od starożytności maliny doceniane były nie tylko za walory smakowe, ale także właściwości lecznicze. Wcześnie zauważono, że spożywanie malin działa napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie oraz wpływa korzystnie na regulację pracy układu pokarmowego. Prawdopodobnie to starożytni Rzymianie rozpowszechnili używanie malin jako lekarstwa. Owoce początkowo były zbierane z dziko rosnących krzaków, w XV wieku pojawiły się w przyklasztornych ogrodach, a dopiero trzy wieki później maliny zaczęto uprawiać na szeroką skalę. Odmiana rośliny oraz warunki środowiskowe w największym stopniu wpływają na zawartość składników bioaktywnych¹.

Do gabinetów dietetycznych niejednokrotnie trafiają pacjenci chętnie kupujący różnego rodzaju suplementy diety i superfoods o egzotycznie brzmiących nazwach. Podczas wizyt i prowadzenia korespondencji z pacjentami często pojawia się wiele pytań na ich temat. Rynek suplementów i produktów napływających do sklepów ze zdrową żywnością jest tak duży, że trudno jest aktualizować wiedzę na temat każdego nowego produktu. W ostatnim czasie popularność zdobywają produkty z drzewa Moringa oleifera.

Żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) – to krzewinkowa roślina wieloletnia należąca do rodziny wrzosowatych (Ericaceae)⁹. Szczególnie sprzyjającymi warunkami dla tego gatunku stały się tereny bagienne i podmokłe. Zajmuje przede wszystkim obszary Ameryki Północnej, Europy oraz Syberii¹⁰.

Chociaż pod względem chemicznym miód to przesycony roztwór cukru, to zawiera on wiele cennych składników o właściwościach prozdrowotnych. Istnieje również dziedzina w medycynie alternatywnej zwana apiterapią, która wykorzystuje miody w celach leczniczych.