Nieprawidłowa tolerancja glukozy – IGT (Impaired Glucose Tolerance) jest stanem przedcukrzycowym definiowanym jako stężenie glukozy w 120 minucie doustnego testu obciążenia glukozą – OGTT (Oral Glucose Tolerance Test) mieszczące się w przedziale 140–199 mg/dl (7,8–11 mmol/l). Stanem przedcukrzycowym jest również nieprawidłowa glikemia na czczo – IFG (Impaired Fasting Glucose), określana jako stężenie glukozy na czczo w przedziale 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l)3. Oba powyższe stany predysponują do rozwoju cukrzycy typu 2.
W etiologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej wymienia się przede wszystkim rolę insulinooporności, która dotyka w największym stopniu takie tkanki, jak: mięśnie szkieletowe, wątroba i/lub komórki tkanki tłuszczowej. W konsekwencji trzustka wydziela z komórek beta coraz większe ilości insuliny, co z czasem powoduje ich wyczerpanie prowadzące do powstania hiperglikemii oraz – w najgorszym wypadku – cukrzycy typu 21. Insulinooporność tkanki mięśniowej jest głównym czynnikiem prowadzącym do nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT). Z drugiej strony, insulinooporność komórek wątroby prowadzi do nieprawidłowej glikemii na czczo (IFG), gdzie w tym wypadku dochodzi na nadmiernej produkcji glukozy mimo prawidłowego stężenia insuliny4.
Za główny czynnik rozwoju insulinooporności uważa się nadwagę oraz otyłość i z tego względu osobom, u których już stwierdzono IFG i/lub IGT, zaleca się redukcję masy ciała rzędu 5–10%. Rekomenduje się wprowadzenie prawidłowej zbilansowanej diety oraz aktywność fizyczną na poziomie minimum 150 minut tygodniowo umiarkowanej aktywności fizycznej lub 75 minut/tydzień intensywnej aktywności fizycznej, włączając dodatkowo minimum dwa razy w tygodniu ćwiczenia siłowe28.
Porównanie wyników badań dotyczących wpływu aktywności fizycznej na wrażliwość na insulinę oraz kontrolę glikemii jest problematyczne ze względu na różnice w metodach oceny zmiennych wynikowych. Chociaż stosowane protokoły badawcze są różne, ogólne metody oceny wrażliwości na insulinę obejmują: pomiar stężenia insuliny na czczo, doustny test obciążenia glukozą (OGTT), metodę klamry hiperinsulinemicznej normoglikemicznej, klamry glukozowej, obliczenie wskaźnika HOMA-IR, obliczenie wskaźnika funkcji komórek β wysp trzustki (HOMA-β), obliczenie wskaźnika QUICKI.
Szacuje się, iż na całym świecie jest 425 mln osób dorosłych chorujących na cukrzycę. W Polsce blisko 2 mln 700 osób ma zdiagnozowaną cukrzycę, a prawie drugie tyle, bo 2 mln 235 osób, ma nieprawidłową tolerancję glukozy2. Niestety, dane na kolejne lata nie są optymistyczne i przewiduje się dalszy wzrost zachorowalności.
