ROLA JODU W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA
Jod jest podstawowym składnikiem biosyntezy hormonów tarczycowych: tyroksyny (fT4) i trijodotyroniny (fT3), odpowiadających za regulację wszystkich szlaków przemian materii oraz wywierających istotny wpływ na rozwój mózgu. Dokładniej mówiąc, poprzez zapewnienie prawidłowego stężenia tych hormonów we krwi wpływa na rozwój i funkcjonowanie: układu nerwowego, kostnego, mózgu, przysadki mózgowej, mięśni oraz nerek. Odpowiada za regulację syntezy i przemian białek oraz enzymów. Pełni rolę w procesie oddychania komórkowego, przemianie mineralnej i węglowodanowej. Co więcej, wpływa na pobudzenie lipolizy, regulację metabolizmu kwasów nukleinowych oraz witamin rozpuszczanych w tłuszczach. Jego niedobór niesie poważne konsekwencje dla człowieka dorosłego, jednak przede wszystkim najgroźniejszy jest dla dziecka na każdym etapie jego rozwoju. Niedobór jodu jest światowym problemem zdrowia publicznego dotyczącym ok. 2 bilionów ludzi2. W 1997 roku w Polsce wprowadzono narodowy program profilaktyki jodowej, który dotyczył obowiązkowego jodowania soli kuchennej 20– 40 mgKJ/ kg), co więcej Komisja ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu (PCCID Polish Council for Control of Iodine Deficiency Disorders) wydała zalecenia co do dodatkowego jodowania żywienia wstępnego i następnego dla noworodków (10 μg/100 ml mleka) oraz suplementacji kobiet ciężarnych i karmiących. Zaproponowany model profilaktyki niedoboru został uznany za bezpieczny i przynoszący efekty. Jednak w 2007 roku ze względu na pojawienie się badań związanych z wpływem nadmiernego spożycia soli na ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego WHO wprowadziło wytyczne dotyczące wyraźnego zmniejszenia spożycia NaCl poniżej 5 g na dobę. Wobec powyższych zaleceń należy poszukiwać alternatywnych źródeł jodu, które w racjonalny sposób pokryją jego dzienne zapotrzebowanie3.
Jod to niezwykle istotny mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W środowisku naturalnym jest szeroko rozpowszechnionym pierwiastkiem, jednak jego rozmieszczenie na ziemi jest dość nierównomierne. W wielu regionach ze względu na liczne zlodowacenia, powodzie i erozje doszło do jego zubożenia w glebach powierzchniowych. 75% źródła atmosferycznego jodu powstaje w wyniku uwalniania nieorganicznego jodu oceanicznego. Jony jodkowe utleniając się do jodu pierwiastkowego ulatniają się do atmosfery skąd wracają wraz z deszczem do gleby. Pomimo to obieg jodu w wielu regionach jest niepełny i powolny, co prowadzi do ubytku jodu w glebie, roślinności uprawianej na tych terenach i wodzie pitnej, w konsekwencji przyczynia się do niezwykle groźnego dla populacji niedoboru jodu1.
