Na rynku wydawniczym pojawiła się kolejna pozycja literaturowa poruszająca temat otyłości. Problematykę pracy stanowi psychospołeczne funkcjonowanie osób z otyłością. Data premiery: 26.05.2015 rok.

Firma Cambridge Diagnostics oferuje nowe urządzenie do pomiaru poziomu stresu oksydacyjnego. Analizator CR3000 określa ilość wolnych rodników i aktualny potencjał antyoksydacyjny oraz oznacza stężenie m.in. kwasu moczowego, hemogloginy, hematokrytu i wszystkich frakcji cholesterolu.

Niebawem na rynku pojawi się nowy analizator składu ciała - Jawon Medical Cozy 930. Jest on wyposażony w elektrody klamrowe, które umieszczane na przegubach dłoni i nóg pozwalają na dokonanie pomiaru w pozycji leżącej. Raport generowany przez urządzenie pozwala na ocenę m. in. beztłuszczowej i tłuszczowej masy ciała, masy mięśni szkieletowych, zawartości wisceralnej tkanki tłuszczowej.

Problematyka zaburzeń odżywiania przedstawiana w literaturze fachowej dotyczy głównie młodzieży i osób dorosłych. Przegląd statystyk wskazuje, że około 0,5% tej grupy cierpi na anoreksję, około 1% na bulimię, a nietypowe postaci zaburzeń odżywiania występują nawet trzy razy częściej niż anoreksja i bulimia łącznie.

Najczęściej anoreksja rozwija się między 13 a 18 rokiem życia, 20-krotnie częściej u dziewczynek niż u chłopców. Bulimia przeważnie rozwija się w okresie dojrzewania, częściej u płci żeńskiej (na 30 chorych kobiet przypada 1 mężczyzna). Chociaż dolna granica wieku zachorowań na anoreksję i bulimię obniża się, u dzieci zaburzenia odżywiania rzadko występują w typowej postaci (na ogół diagnozowane są niespecyficzne zaburzenia odżywiania).

Wprowadzenie nowych nawyków żywieniowych jest procesem, który, jak każda zmiana, przebiega czasem z większymi, czasem z mniejszymi sukcesami. Podczas całego jego trwania istotna jest rola specjalisty, który swoim zachowaniem podczas spotkań konsultacyjnych może wzmocnić pacjenta i zachęcić go do dalszych starań lub też wpłynąć na niego w sposób demotywujący.

Po czym poznać, że trudności zgłaszane przez pacjenta wymagają podjęcia terapii psychologicznej i/lub farmakoterapii? Jak rozpoznać, że dany pacjent jest w grupie ryzyka i mogą rozwinąć się u niego zaburzenia odżywiania? Tekst prezentuje wskazówki przydatne podczas wywiadu dietetycznego pogłębionego w kierunku rozpoznania najczęstszych problemów psychologicznych, z jakimi może spotkać się dietetyk − zaburzeń odżywiania.

Tlenek azotu (NO) jest istotną fizjologicznie cząsteczką sygnałową, która może modyfikować funkcje tkanki mięśniowej poprzez regulację przepływu krwi, kurczenia mięśni, homeostazę glukozy i wapnia, a także oddychania mitochondrialnego oraz procesu biogenezy¹. Do niedawna uważano, że NO może być produkowany wyłącznie w obecności tlenu w procesie utleniania L-argininy, reakcji katalizowanej przez syntazy tlenku azotu (NOS), czego końcowym rezultatem miała być endogenna produkcja azotanów III (NO2-) i V (NO3-)². Obecnie wiadomo jednak, że NO3- mogą z powrotem zostać zredukowane do NO2-, a te do NO³.

Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na powrót do naturalnych źródeł witamin i minerałów w diecie, w tym także substancji o działaniu antyoksydacyjnym, których zadaniem jest zwalczanie negatywnych skutków działania wolnych rodników. Kiedy organizm nie ma narzędzi do obrony przed szkodliwym wpływem reaktywnych form tlenu, dochodzi do powstania stresu oksydacyjnego, a tym samym niszczenia organizmu. Nowoczesny konsument, z racji natłoku pracy, obowiązków i treningów, sięga po suplementy, by najlepiej jedną pigułką wyrównać wszelkie niedobory wynikające m.in. z braku zbilansowanej diety. Z jednej strony − naturalne źródła antyoksydantów, jak warzywa i owoce, bywają zanieczyszczone pestycydami i innymi chemicznymi substancjami, ale z drugiej – bazowanie na dużych dawkach suplementów w trosce o swoje życie i zdrowie także nie jest dobrym rozwiązaniem. Gdzie zatem jest „złoty środek”?

Otyłość towarzyszy naszej populacji od wieków. Ostatnie kilka dekad charakteryzuje się gwałtownym wzrostem występowania tej choroby. Otyłość nie jest jedynie wizualnym problemem kosmetycznym, ale stanowi znaczące zagrożenie dla zdrowia i życia. Intensywny wzrost masy ciała oraz zbyt niska aktywność fizyczna mają związek z przyrostem tłuszczowej masy ciała. Otyłość może być również objawem choroby, jak w przypadku zespołu Pradera-Williego. Choroba „wiecznego głodu” jest doskonałym przykładem tego, jak niepohamowany apetyt i znikoma aktywność fizyczna mogą doprowadzić do zagrażających życiu komplikacji, takich jak: zaburzenia oddychania, niewydolność serca i układu krążenia. Dlatego tak ważne jest poznanie patomechanizmu w zespole Pradera-Williego, aby ograniczyć do minimum konsekwencje otyłości.

Otyłość można uznać za jedną z ważniejszych i coraz powszechniej występujących chorób cywilizacyjnych. Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization), na świecie żyje około 1,6 miliarda ludzi z nadwagą i otyłością, których wskaźnik masy ciała (BMI) przekracza 25. Alarmujące jest to, że liczba ta stale rośnie.

Okres ciąży jest niezwykle ważny dla kobiety, ponieważ musi ona dbać nie tylko o własne zdrowie, ale i o zdrowie swojego dziecka. Zdrowie i jakość życia kolejnych pokoleń zależy przede wszystkim od stanu odżywienia kobiet w ciąży. Rozwijanie się wad rozwojowych czy występowanie poronień bardzo często jest związane z zaburzeniami metabolicznymi czy niedoborami składników odżywczych w organizmie matki.

Bardzo ważnym aspektem diety kobiet w ciąży jest też bezpieczeństwo spożywanej żywności. Obecnie wiele produktów spożywczych dostępnych na rynku zawiera dodatki do żywności, które mogą wpłynąć negatywnie na rozwój płodu, a także na zdrowie i samopoczucie matki. Oprócz tego niektóre produkty zawierają naturalne substancje antyodżywcze, które również mogą przyczynić się do zaburzeń w trakcie ciąży.

Nie ma wątpliwości, że mleko matki jest najlepszym pożywieniem dla dziecka, zarówno urodzonego o czasie, jak i dla wcześniaków. Zapewnia ono optymalny rozwój dziecka, dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych niezbędnych do budowy i rozwoju niemowlęcia w najlepiej przyswajalnej formie. Mleko zawiera również szereg substancji immunomodulujących (lizozym, laktoferyna), czynniki wzrostu, hormony, enzymy. Pokarm matki dostarcza również dziecku wodę oraz zapewnia prawidłowy rozwój flory bakteryjnej w przewodzie niemowlęcia.

Problem niepłodności lub ograniczonej płodności dotyczy nawet 19% par w Polsce. Przynajmniej 40% tych problemów spowodowane jest czynnikiem męskim, tak więc bardzo prawdopodobne jest, że w twoim gabinecie prędzej czy później pojawi się pacjent pragnący skonsultować z tobą swoją dietę pod kątem wpływu na płodność.

Dieta należy obecnie do głównych komponentów niefarmakologicznego leczenia cukrzycy. Nadrzędnym celem jej stosowania jest kontrola stężenia glukozy we krwi oraz uzyskanie przez pacjenta odpowiedniej dla niego masy ciała, mieszczącej się w założonych normach, m.in. określanych przez wskaźnik masy ciała (BMI 18,5−24,9 kg/m2).

Zaleca się, by żywienie osoby cierpiącej na cukrzycę w pełni pokrywało nie tylko ilościowe zapotrzebowanie organizmu, ale także jakościowe, wraz z uwzględnieniem wpływu spożywanych produktów spożywczych na przemianę węglowodanów, profil lipidowy oraz glikemię. Wyżej opisane działania pozwalają na pragmatyczne zsynchronizowanie terapii żywieniowej z aktywnością fizyczną i farmakoterapią, nie zapominając przy tym o indywidualnych preferencjach chorego.

Cukrzyca ciążowa jest zaburzeniem nierzadko występującym u kobiet. Jak wskazuje literatura, 1–14% kobiet w ciąży dotkniętych jest nieprawidłowościami w przemianie węglowodanów. W poniższym artykule, oprócz informacji dotyczących leczenia dietetycznego, przekazane zostaną informacje na temat patogenezy, klasyfikacji i innych zagadnień, które, w mojej opinii, powinny być znane dietetykowi podejmującemu opiekę nad ciężarną z cukrzycą.

Wady metabolizmu to choroby wchodzące w skład rzadkich, dziedzicznych chorób metabolicznych (z ang. Inherited metabolic disease). Rozróżnia się wiele różnych wad metabolizmu, które leczy się przede wszystkim za pomocą diety.

Padaczka jest chorobą neurologiczną. Jeżeli leki nie pomagają w redukcji napadów drgawek, mówi się o padaczce lekoopornej, co zdarza się u około 30% chorych. Jedną z uznanych metod leczenia jest dieta ketogenna. Lekarze zajmujący się leczeniem uważają, że nie jest to trafna nazwa gdyż dieta w opinii społecznej nie zawsze jest uznawana za poważną metodę leczenia. W padaczce lekoopornej może być lekiem. Tak jak lek, jest obciążona ryzykiem powikłań, dlatego musi być prowadzona pod kontrolą lekarską.

Każdy pacjent, który zaczyna dietę, marzy o szybkich rezultatach. Najlepiej, jeśli efekt jest widoczny już po dwóch tygodniach. Jeśli rezultaty nie satysfakcjonują pacjenta, bardzo szybko traci on motywację, która jest niezbędna w długotrwałym procesie odchudzania. Jednak ciężko jest przez dwa tygodnie odchudzić pacjenta tak znacząco, aby efekt był zauważalny. I tu przychodzą z pomocą fizjoterapeuci.

Kwas foliowy składa się z zasady pterydynowej, kwasu glutaminowego i p-aminobenzoesowego. Naturalnie w żywności występuje najczęściej w postaci folianów, które różnią się od kwasu foliowego liczbą reszt kwasu glutaminowego oraz stopniem utlenienia pierścienia pterydyny. Główna rola kwasu foliowego i folianów wiąże się z ich wpływem na metabolizm aminokwasów i kwasów nukleinowych. Najbardziej aktywna biologicznie w organizmie człowieka postać folianów – kwas tetrahydrofoliowy przenosi i dostarcza jednowęglowe reszty wielu związkom odpowiadającym między innymi za podział komórek i tworzenie kwasu nukleinowego, syntezę i przemiany aminokwasów, w tym przemiany homocysteiny do metioniny i histydyny do kwasu glutaminowego. To wszystko sprawia, że kwas foliowy i foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek i już niewielki ich niedobór może mieć wpływ na ciągłość i efektywność procesów zachodzących w organizmie.