menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Współczesna Dietetyka | 40/2022

Szacuje się, że występuje ona nawet u 50% chorych z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, choroba ta 2 razy częściej występuje u kobiet niż mężczyzn i ocenia się, że jest drugą, po przeziębieniach, przyczyną absencji w pracy, a także powodem co drugiej konsultacji gastroenterologicznej. To o IBS – zespole jelita nadwrażliwego. Pośród proponowanych pacjentowi z IBS metod terapeutycznych coraz większą rolę odgrywa dieta, która powinna być prowadzona pod okiem dietetyka. Dieta low-FODMAP jest rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne, Kanadyjskie Stowarzyszenie Gastroenterologii oraz Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologii jako jedna z opcji leczenia u osób dorosłych z zespołem jelita drażliwego. Została zaprojektowana przez naukowców australijskiego Uniwersytetu Monash dla pacjentów z IBS (zmniejszenie objawów notowano nawet u 86% z nich), choć może mieć zastosowanie również w innych schorzeniach. Mechanizm działania, zastosowanie, dokładną charakterystykę poszczególnych faz diety dokładnie przedstawiamy w Temacie numeru. Wskazujemy również praktyczne narzędzia ułatwiające pracę z pacjentem w tym zakresie.

Pozostając przy przewodzie pokarmowym – MAFLD – to jedna z najczęściej występujących chorób na świecie, dotykająca nawet 25% populacji i będąca główną przyczyną rozwoju przewlekłej choroby wątroby wśród mieszkańców Europy oraz Stanów Zjednoczonych. W aktualnym wydaniu piszemy o nowej nomenklaturze choroby, patogenezie, diagnozie i przede wszystkim dietoterapii oraz suplementacji w stłuszczeniowej chorobie wątroby.

Pośród badań dotyczących Covid-19 pojawiają się pytania, czy mikrobiom jelitowy ma związek z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, przebiegiem i występowaniem długoterminowych konsekwencji zdrowotnych u ozdrowieńców. Mamy dla Państwa odpowiedź wraz z przeglądem danych na ten temat. Piszemy także o otyłości oraz zaburzeniach odżywiania u dzieci i młodzieży jako konsekwencji pandemii.

Koniecznie przeczytajcie też tekst – Żywność jako źródło dietetycznych neuroprzekaźników autorstwa dr Joanny Jurek.

Przekazujemy w Państwa ręce już 40. numer czasopisma „Współczesna dietetyka” z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi dietoterapii dla pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe, przeglądami badań i najskuteczniejszymi metodami pracy z pacjentami. Dziękujemy wszystkim czytelnikom magazynu, którzy chcą być na bieżąco we wciąż prężenie rozwijającej się dziedzinie dietetyki, wymagającej stałego dokształcania się.

okladka-wsd-40.jpg


Article image

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

Niedobory składników krwiotwórczych u ciężarnych – dietoterapia, suplementacja

mgr Monika Maćków

Niedokrwistość jest jednym z najczęściej rozpoznawalnych schorzeń wśród kobiet ciężarnych. Według WHO niedokrwistość dotyczy ok. 40% kobiet w ciąży1. Szczególnie w tym okresie stanowi to istotny problem zdrowotny, ponieważ wpływa na stan ciężarnej, płodu i noworodka oraz na przebieg samego porodu i połogu. Najczęściej występującą niedokrwistością wśród ciężarnych jest niedokrwistość na tle niedoboru żelaza.

czytaj dalej

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

Niedobory składników krwiotwórczych u ciężarnych – dietoterapia, suplementacja

mgr Monika Maćków

Article image

Niedokrwistość jest jednym z najczęściej rozpoznawalnych schorzeń wśród kobiet ciężarnych. Według WHO niedokrwistość dotyczy ok. 40% kobiet w ciąży1. Szczególnie w tym okresie stanowi to istotny problem zdrowotny, ponieważ wpływa na stan ciężarnej, płodu i noworodka oraz na przebieg samego porodu i połogu. Najczęściej występującą niedokrwistością wśród ciężarnych jest niedokrwistość na tle niedoboru żelaza.

Czytam więcej
Article image

TEMAT NUMERU

Dieta z ograniczeniem FODMAP w praktyce dietetyka

Dr. n. med. i n. o zdr. Agata Stróżyk

Skuteczność diety z ograniczeniem łatwo fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli (FODMAP) została dość dobrze udokumentowana u osób dorosłych z zespołem jelita drażliwego. Na tej podstawie wiele towarzystw rekomenduje jej stosowanie w leczeniu zespołu jelita drażliwego. Dieta ta składa się z trzech faz i powinna być prowadzona pod opieką dietetyka.

https://www.vivomixx.eu/pl/

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

Dieta z ograniczeniem FODMAP w praktyce dietetyka

Dr. n. med. i n. o zdr. Agata Stróżyk

Article image

Skuteczność diety z ograniczeniem łatwo fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli (FODMAP) została dość dobrze udokumentowana u osób dorosłych z zespołem jelita drażliwego. Na tej podstawie wiele towarzystw rekomenduje jej stosowanie w leczeniu zespołu jelita drażliwego. Dieta ta składa się z trzech faz i powinna być prowadzona pod opieką dietetyka.

https://www.vivomixx.eu/pl/

Czytam więcej
Article image

DIAGNOSTYKA

Diagnostyka zaburzeń gospodarki żelazowej

Karolina Karabin

Żelazo jest kluczowym pierwiastkiem dla naszego organizmu, który uczestniczy w wielu ważnych życiowo procesach biochemicznych. Znakomita większość żelaza jest zlokalizowana w postaci hemu w hemoglobinie oraz w mioglobinie w mięśniach, gdzie pełni rolę w transporcie tlenu. Ponadto żelazo wchodzi w skład niebiałkowych frakcji enzymów jak cytochromy czy oksydazy. Wolne żelazo jest silnie toksyczne dla komórek toteż istotne jest, aby było ono odpowiednio absorbowane, transportowane i gromadzone w ustroju. Zarówno niedobór żelaza, jak i jego nadmiar mogą mieć niekorzystne następstwa zdrowotne, dlatego w rozpoznaniu zaburzeń gospodarki żelazowej kluczowa jest znajomość laboratoryjnych parametrów żelazowych i umiejętność ich interpretacji.

czytaj dalej

DIAGNOSTYKA

Diagnostyka zaburzeń gospodarki żelazowej

Karolina Karabin

Article image

Żelazo jest kluczowym pierwiastkiem dla naszego organizmu, który uczestniczy w wielu ważnych życiowo procesach biochemicznych. Znakomita większość żelaza jest zlokalizowana w postaci hemu w hemoglobinie oraz w mioglobinie w mięśniach, gdzie pełni rolę w transporcie tlenu. Ponadto żelazo wchodzi w skład niebiałkowych frakcji enzymów jak cytochromy czy oksydazy. Wolne żelazo jest silnie toksyczne dla komórek toteż istotne jest, aby było ono odpowiednio absorbowane, transportowane i gromadzone w ustroju. Zarówno niedobór żelaza, jak i jego nadmiar mogą mieć niekorzystne następstwa zdrowotne, dlatego w rozpoznaniu zaburzeń gospodarki żelazowej kluczowa jest znajomość laboratoryjnych parametrów żelazowych i umiejętność ich interpretacji.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Żywność jako źródło dietetycznych neuroprzekaźników – czyli jakie produkty warto uwzględnić w diecie w celu utrzymania dobrego nastroju?

dr n. biomed. Joanna Jurek

Spożywanie pokarmu nie tylko pozwala nam uporać się z fizjologiczną potrzebą głodu, ale także jest głównym źródłem energii dla naszego organizmu. Coraz częściej podkreśla się jednak emocjonalną rolę jedzenia związaną z przyjemnymi doznaniami, uczuciem szczęścia czy zaspokajaniem innych niż głód potrzeb. Sugeruje to, że w odpowiedni sposób manipulując naszymi codziennymi nawykami żywieniowymi, możemy znacząco poprawić naszą jakość życia oraz związane z tym samopoczucie.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Żywność jako źródło dietetycznych neuroprzekaźników – czyli jakie produkty warto uwzględnić w diecie w celu utrzymania dobrego nastroju?

dr n. biomed. Joanna Jurek

Article image

Spożywanie pokarmu nie tylko pozwala nam uporać się z fizjologiczną potrzebą głodu, ale także jest głównym źródłem energii dla naszego organizmu. Coraz częściej podkreśla się jednak emocjonalną rolę jedzenia związaną z przyjemnymi doznaniami, uczuciem szczęścia czy zaspokajaniem innych niż głód potrzeb. Sugeruje to, że w odpowiedni sposób manipulując naszymi codziennymi nawykami żywieniowymi, możemy znacząco poprawić naszą jakość życia oraz związane z tym samopoczucie.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Znaczenie mikrobioty i probiotykoterapii w kontekście COVID-19

Redakcja

Wśród badań wokół COVID-19, pojawiają się pytania – czy mikrobiom jelitowy ma jakikolwiek związek z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, przebiegiem COVID-19 i występowaniem długoterminowych konsekwencji zdrowotnych u ozdrowieńców. Pytania te są zrozumiałe, mając na uwadze fakt, iż układ pokarmowy wraz z mikroorganizmami tam bytującymi stanowi największy narząd immunologiczny w organizmie człowieka. Można więc przypuszczać, że odpowiedź immunologiczna na zakażenie koronawirusem jest w dużym stopniu uzależniona od mikrobioty jelitowej i może wpływać na przebieg COVID-19 oraz proces zdrowienia. Wiedza na ten temat może przynieść nowe perspektywy strategii terapeutycznych i profilaktycznych w pandemii.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Znaczenie mikrobioty i probiotykoterapii w kontekście COVID-19

Redakcja

Article image

Wśród badań wokół COVID-19, pojawiają się pytania – czy mikrobiom jelitowy ma jakikolwiek związek z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, przebiegiem COVID-19 i występowaniem długoterminowych konsekwencji zdrowotnych u ozdrowieńców. Pytania te są zrozumiałe, mając na uwadze fakt, iż układ pokarmowy wraz z mikroorganizmami tam bytującymi stanowi największy narząd immunologiczny w organizmie człowieka. Można więc przypuszczać, że odpowiedź immunologiczna na zakażenie koronawirusem jest w dużym stopniu uzależniona od mikrobioty jelitowej i może wpływać na przebieg COVID-19 oraz proces zdrowienia. Wiedza na ten temat może przynieść nowe perspektywy strategii terapeutycznych i profilaktycznych w pandemii.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Dieta, suplementacja i probiotykoterapia w MAFLD

mgr Joanna Walasek

W 2020 roku międzynarodowa grupa ekspertów osiągnęła konsensus w sprawie zmiany obowiązującego od roku 1980 akronimu NAFLD (ang. Nonalcoholic Fatty Liver Disease – niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby) na MAFLD (ang. Metabolic Dysfunction – Associated Fatty Liver Disease – stłuszczeniowa choroba wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną). Zaproponowano także nowe kryteria diagnostyczne dla MAFLD przedstawiające chorobę w szerszym ujęciu, podkreślające jej heterogeniczność.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Dieta, suplementacja i probiotykoterapia w MAFLD

mgr Joanna Walasek

Article image

W 2020 roku międzynarodowa grupa ekspertów osiągnęła konsensus w sprawie zmiany obowiązującego od roku 1980 akronimu NAFLD (ang. Nonalcoholic Fatty Liver Disease – niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby) na MAFLD (ang. Metabolic Dysfunction – Associated Fatty Liver Disease – stłuszczeniowa choroba wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną). Zaproponowano także nowe kryteria diagnostyczne dla MAFLD przedstawiające chorobę w szerszym ujęciu, podkreślające jej heterogeniczność.

Czytam więcej

DIETA W CUKRZYCY

Ryzyko cukrzycy typu 1 – co warto o nim wiedzieć?

dr n. biomed. Joanna Jurek

Article image

Cukrzyca typu 1 (T1DM), zwana również cukrzycą insulinozależną (z ang. insulindependent diabetes mellitus, IDDM), jest przewlekłą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, w której to organizm w wyniku błędnego rozpoznania własnych tkanek, błędnie atakuje komórki beta trzustki, prowadząc do ich uszkodzenia.

Czytam więcej
Article image

WARTO WIEDZIEĆ

Dlaczego w wypiekach warto stosować olej rzepakowy zamiast innych tłuszczów

Julia Bober

Olej rzepakowy należący do tłuszczów roślinnych może stanowić dobry i bardziej wartościowy zamiennik niż odzwierzęce źródła tłuszczu w wypiekach, takie jak masło, masło klarowane czy smalec, głównie dzięki mniejszej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT) i cholesterolu, których nadmierne spożycie zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Niezmiennie wytyczne mówią o ograniczeniu podaży NKT z diety do jak najmniejszego poziomu, zapewniającego właściwą wartość odżywczą jadłospisu. Wybór oleju rzepakowego, który zawiera tylko 6,7% NKT, będzie także uzasadnionym zamiennikiem w przypadku utwardzanej margaryny, w której skład wchodzą głównie nasycone kwasy tłuszczowe, olej kokosowy (82,5% NKT) czy olej palmowy (54% NKT).

czytaj dalej

WARTO WIEDZIEĆ

Dlaczego w wypiekach warto stosować olej rzepakowy zamiast innych tłuszczów

Julia Bober

Article image

Olej rzepakowy należący do tłuszczów roślinnych może stanowić dobry i bardziej wartościowy zamiennik niż odzwierzęce źródła tłuszczu w wypiekach, takie jak masło, masło klarowane czy smalec, głównie dzięki mniejszej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT) i cholesterolu, których nadmierne spożycie zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Niezmiennie wytyczne mówią o ograniczeniu podaży NKT z diety do jak najmniejszego poziomu, zapewniającego właściwą wartość odżywczą jadłospisu. Wybór oleju rzepakowego, który zawiera tylko 6,7% NKT, będzie także uzasadnionym zamiennikiem w przypadku utwardzanej margaryny, w której skład wchodzą głównie nasycone kwasy tłuszczowe, olej kokosowy (82,5% NKT) czy olej palmowy (54% NKT).

Czytam więcej
Article image

WARTO WIEDZIEĆ

Olej rzepakowy jako źródło tokoferoli

Zuzanna Szypowska-Koperda

Olej rzepakowy jest jednym z najbardziej popularnych olejów jadalnych w Polsce i na świecie. Jego powszechne występowanie w produktach spożywczych i potrawach sprawiło, że rzadko wyróżnia się go jako szczególnie bogatego w składniki odżywcze i mającego szerokie właściwości prozdrowotne. Tymczasem olej rzepakowy oprócz dobrego profilu kwasów tłuszczowych zawiera inne ważne dla organizmu substancje chemiczne. Jedną z nich jest tokoferol będący składową witaminy E – jednego z najsilniejszych przeciwutleniaczy występujących w żywności.

czytaj dalej

WARTO WIEDZIEĆ

Olej rzepakowy jako źródło tokoferoli

Zuzanna Szypowska-Koperda

Article image

Olej rzepakowy jest jednym z najbardziej popularnych olejów jadalnych w Polsce i na świecie. Jego powszechne występowanie w produktach spożywczych i potrawach sprawiło, że rzadko wyróżnia się go jako szczególnie bogatego w składniki odżywcze i mającego szerokie właściwości prozdrowotne. Tymczasem olej rzepakowy oprócz dobrego profilu kwasów tłuszczowych zawiera inne ważne dla organizmu substancje chemiczne. Jedną z nich jest tokoferol będący składową witaminy E – jednego z najsilniejszych przeciwutleniaczy występujących w żywności.

Czytam więcej

Nadzór merytoryczny

REDAKTOR PROWADZĄCA

dr n. med. Aneta Kościołek

REDAKTOR NACZELNA

Anna Gadzińska-Kryjak


Wszystkie wydania