menu close arrow_back_ios person_add home

Współczesna Dietetyka | 34/2021

OD REDAKCJI

Cukrzyca typu 1 jest jedną z najczęściej występujących chorób prze­wlekłych rozpoznawanych w dzieciństwie, jest też najpopularniejszym schorzeniem metabolicznym w tej grupie wiekowej. Choć znacznie rzadziej obserwujemy występowanie cukrzycy typu 2 u dzieci i młodzieży, to w ostatnich latach odnotowuje się wzrost zapadalności również na ten typ cukrzycy nie tylko u dorosłych. Dlatego w bieżącym wydaniu poświęcamy Temat numeru właśnie tej chorobie i modyfikacjom stylu życia, w tym żywienia, dzieci z cukrzycą.

Dodatkowo polecam Państwa uwadze artykuł o mięśniakach macicy, które najczęściej diagnozuje się u kobiet w wieku prokreacyjnym podczas rutynowego badania ginekologicznego, a leczone są w sposób operacyjny lub zachowawczy. Dla dietetyków temat ten jest istotny, gdyż sugeruje się, że składniki diety mogą wpływać na ryzyko mięśniaków macicy przez modyfikowanie metabolizmu endogennych hormonów. W artykule znajdą Państwo przegląd badań na ten temat, a także informacje, jakie produkty w diecie mogą działać pozytywnie lub negatywnie w kontekście ryzyka mięśniaków macicy oraz o postępowaniu dietetycznym u kobiet nie tylko zmniejszającym ryzyko, ale również w leczeniu mięśniaków macicy.

W zakresie dietetyki onkologicznej kontynuujemy cykl artykułów dotyczących roli diety w określonych nowotworach. Tym razem dokładnie analizujemy nowotwory głowy i szyi, stanowiące 5–6% nowotworów złośliwych w Polsce i częściej dotyczące mężczyzn niż kobiet. Jakie są czynniki zwiększające i zmniejszające ryzyko rozwoju nowotworów głowy i szyi? Dlaczego interwencja żywieniowa jest nieodłącznym elementem leczenia? Jak powinno wyglądać żywienie w trakcie radiochemioterapii, po operacji nowotworów głowy i szyi? Piszą o tym specjaliści dietetyki z Poradni Chorób Metabolicznych Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

I na koniec – dietetycy pracujący z kobietami w ciąży – nie omińcie artykułu o ziołach w ciąży, w którym znajdziecie surowce roślinne wg monografii ESCOP, zaliczane do określonych kategorii bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży.

okładka-1.jpg


Article image

TEMAT NUMERU

CUKRZYCA U DZIECI

Cukrzyca jest schorzeniem cywilizacyjnym prowadzącym do znacznego pogorszenia poziomu życia chorych. Niestety, z roku na rok staje się coraz bardziej powszechna, m.in. ze względu na zły sposób żywienia oraz osiadły tryb życia. Najbardziej dokuczliwa odmiana choroby to cukrzyca typu 1, gdzie konieczna jest insulinoterapia. Ma ona podłoże autoimmunologiczne, co niestety wiąże się z możliwością wystąpienia nieodwracalnych zmian w funkcjonowaniu organizmu. Problem ten dotyka głównie dzieci, które wymagają ścisłej kontroli w codziennym funkcjonowaniu.

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

CUKRZYCA U DZIECI

Article image

Cukrzyca jest schorzeniem cywilizacyjnym prowadzącym do znacznego pogorszenia poziomu życia chorych. Niestety, z roku na rok staje się coraz bardziej powszechna, m.in. ze względu na zły sposób żywienia oraz osiadły tryb życia. Najbardziej dokuczliwa odmiana choroby to cukrzyca typu 1, gdzie konieczna jest insulinoterapia. Ma ona podłoże autoimmunologiczne, co niestety wiąże się z możliwością wystąpienia nieodwracalnych zmian w funkcjonowaniu organizmu. Problem ten dotyka głównie dzieci, które wymagają ścisłej kontroli w codziennym funkcjonowaniu.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA DZIECIĘCA

DIETY ALTERNATYWNE W DIECIE NIEMOWLAKA

dr n. med. Justyna Jessa

Żywienie dziecka, gdy jest jeszcze niemowlęciem, jest dla rodziców bardzo ważnym aspektem opieki nad nim. Jednocześnie rodzice mierzą się z obawami, czy na pewno zapewniają dziecku prawidłowy rozwój poprzez adekwatne do potrzeb żywienie. W prasie i mediach dużo pisze się na temat tzw. programowania żywieniowego w okresie pierwszych 1000 dni życia, kiedy to kształtują się wszelkie tkanki i układy, w tym układ nerwowy, którego prawidłowa praca determinuje całe późniejsze funkcjonowanie dziecka. Nic więc dziwnego, że rodzice czują dużą odpowiedzialność i chcą jak najlepiej wykonać swoje zadanie.

czytaj dalej

DIETETYKA DZIECIĘCA

DIETY ALTERNATYWNE W DIECIE NIEMOWLAKA

dr n. med. Justyna Jessa

Article image

Żywienie dziecka, gdy jest jeszcze niemowlęciem, jest dla rodziców bardzo ważnym aspektem opieki nad nim. Jednocześnie rodzice mierzą się z obawami, czy na pewno zapewniają dziecku prawidłowy rozwój poprzez adekwatne do potrzeb żywienie. W prasie i mediach dużo pisze się na temat tzw. programowania żywieniowego w okresie pierwszych 1000 dni życia, kiedy to kształtują się wszelkie tkanki i układy, w tym układ nerwowy, którego prawidłowa praca determinuje całe późniejsze funkcjonowanie dziecka. Nic więc dziwnego, że rodzice czują dużą odpowiedzialność i chcą jak najlepiej wykonać swoje zadanie.

Czytam więcej
Article image

LECZENIE NADWAGI I OTYŁOŚCI

ROLA MIKROBIOTY JELITOWEJ I WSPARCIA PROBIOTYCZNEGO W DIETOTERAPII NADWAGI I OTYŁOŚCI

dr n. biol. Anna M. Basińska

W ostatnich latach problem nadwagi i otyłości stał się na tyle poważny, że coraz częściej jest już określany mianem epidemii. Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w wieku 5–19 lat na świecie wzrosła dramatycznie, z zaledwie 4% w roku 1975, do nieco ponad 18% w 2016, w którym ponad 340 milionów dzieci i młodzieży w tym wieku miało nadwagę lub otyłość1. Szacuje się, że w 2019 r. aż 38,2 mln dzieci w wieku poniżej 5 lat miało nadwagę lub otyłość. Problem dotyczy również populacji dorosłej: według danych z 2016 r. aż 39% dorosłych miało nadwagę (39% mężczyzn i 40% kobiet). Natomiast u średnio 13% światowej populacji dorosłych stwierdzono otyłość (w tym 11% mężczyzn i 15% kobiet)1. Nadwagę i otyłość uważano niegdyś za problem krajów o wysokich dochodach, obecnie nadmierny przyrost masy ciała dotyczy też krajów rozwijających się, o niskich i średnich dochodach.

czytaj dalej

LECZENIE NADWAGI I OTYŁOŚCI

ROLA MIKROBIOTY JELITOWEJ I WSPARCIA PROBIOTYCZNEGO W DIETOTERAPII NADWAGI I OTYŁOŚCI

dr n. biol. Anna M. Basińska

Article image

W ostatnich latach problem nadwagi i otyłości stał się na tyle poważny, że coraz częściej jest już określany mianem epidemii. Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w wieku 5–19 lat na świecie wzrosła dramatycznie, z zaledwie 4% w roku 1975, do nieco ponad 18% w 2016, w którym ponad 340 milionów dzieci i młodzieży w tym wieku miało nadwagę lub otyłość1. Szacuje się, że w 2019 r. aż 38,2 mln dzieci w wieku poniżej 5 lat miało nadwagę lub otyłość. Problem dotyczy również populacji dorosłej: według danych z 2016 r. aż 39% dorosłych miało nadwagę (39% mężczyzn i 40% kobiet). Natomiast u średnio 13% światowej populacji dorosłych stwierdzono otyłość (w tym 11% mężczyzn i 15% kobiet)1. Nadwagę i otyłość uważano niegdyś za problem krajów o wysokich dochodach, obecnie nadmierny przyrost masy ciała dotyczy też krajów rozwijających się, o niskich i średnich dochodach.

Czytam więcej
Article image

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

ZIOŁA W CIĄŻY – SPOŻYWAĆ, OGRANICZAĆ CZY ELIMINOWAĆ?

Dietetyk kliniczny Adrianna Frelich

Tematyka ziół w ciąży jest nieustająco bardzo popularnym tematem w gabinecie dietetyka. Moda na zdrowe jedzenie, żywność bio niesie za sobą zainteresowanie wszystkim co naturalne, w tym również ziołami. Dostępna wiedza naukowa na temat stosowania leków ziołowych lub ziół jest ograniczona, co sprawia dosyć dużą trudność w przygotowywaniu dokładnych zaleceń na temat spożywania naparów ziołowych czy suszonych ziół w trakcie ciąży. Kobiety, chcąc dać wszystko co najlepsze swojemu dziecku jeszcze przed narodzinami, starają się dołączać do swojej diety wszystko co naturalne. Szukając informacji na temat ziół na stronach lub blogach, napotykają na bardzo rozbieżne informacje na temat stosowania naparów ziołowych, a także ziół dodawanych do potraw.

czytaj dalej

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

ZIOŁA W CIĄŻY – SPOŻYWAĆ, OGRANICZAĆ CZY ELIMINOWAĆ?

Dietetyk kliniczny Adrianna Frelich

Article image

Tematyka ziół w ciąży jest nieustająco bardzo popularnym tematem w gabinecie dietetyka. Moda na zdrowe jedzenie, żywność bio niesie za sobą zainteresowanie wszystkim co naturalne, w tym również ziołami. Dostępna wiedza naukowa na temat stosowania leków ziołowych lub ziół jest ograniczona, co sprawia dosyć dużą trudność w przygotowywaniu dokładnych zaleceń na temat spożywania naparów ziołowych czy suszonych ziół w trakcie ciąży. Kobiety, chcąc dać wszystko co najlepsze swojemu dziecku jeszcze przed narodzinami, starają się dołączać do swojej diety wszystko co naturalne. Szukając informacji na temat ziół na stronach lub blogach, napotykają na bardzo rozbieżne informacje na temat stosowania naparów ziołowych, a także ziół dodawanych do potraw.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

STYLE JEDZENIA – JAK SPOSÓB ODŻYWIANIA WPŁYWA NA NASZE ZDROWIE

Julia Bober

Już od najmłodszych lat przez obserwację środowiska i zewnętrzne bodźce zaczynamy kształtować swoją relację z jedzeniem. Z biegiem czasu wykształcamy swój system odżywiania, styl jedzenia. Często zmienia się on przez okres życia i w większości jest silnie powiązany z kierującymi nami emocjami. Czy to, w jaki sposób sięgamy po jedzenie, ma odzwierciedlenie w stanie naszego zdrowia? Jak sposób spożywania posiłków wpływa na nasze codzienne życie? I w końcu – czy jesteśmy w stanie go modyfikować?

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

STYLE JEDZENIA – JAK SPOSÓB ODŻYWIANIA WPŁYWA NA NASZE ZDROWIE

Julia Bober

Article image

Już od najmłodszych lat przez obserwację środowiska i zewnętrzne bodźce zaczynamy kształtować swoją relację z jedzeniem. Z biegiem czasu wykształcamy swój system odżywiania, styl jedzenia. Często zmienia się on przez okres życia i w większości jest silnie powiązany z kierującymi nami emocjami. Czy to, w jaki sposób sięgamy po jedzenie, ma odzwierciedlenie w stanie naszego zdrowia? Jak sposób spożywania posiłków wpływa na nasze codzienne życie? I w końcu – czy jesteśmy w stanie go modyfikować?

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

DIETA BEZGLUTENOWA – MODA CZY ZDROWOTNA KONIECZNOŚĆ?

mgr Joanna Walasek

W obecnych czasach coraz więcej osób stosuje dietę bezglutenową, nie mając żadnych zdiagnozowanych chorób, które by nakazywały eliminację glutenu z codziennej diety. Spożywanie produktów bezglutenowych stało się istną modą. W wielu sklepach, na stacjach paliw, w punktach ze zdrową żywnością półki przepełnione są produktami bezglutenowymi, a promowanie diety bezglutenowej znacznie wspiera przemysł spożywczy. Czy dieta to zdrowotna konieczność dla osób z nadwrażliwością na gluten, czy także moda w społeczeństwie?

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

DIETA BEZGLUTENOWA – MODA CZY ZDROWOTNA KONIECZNOŚĆ?

mgr Joanna Walasek

Article image

W obecnych czasach coraz więcej osób stosuje dietę bezglutenową, nie mając żadnych zdiagnozowanych chorób, które by nakazywały eliminację glutenu z codziennej diety. Spożywanie produktów bezglutenowych stało się istną modą. W wielu sklepach, na stacjach paliw, w punktach ze zdrową żywnością półki przepełnione są produktami bezglutenowymi, a promowanie diety bezglutenowej znacznie wspiera przemysł spożywczy. Czy dieta to zdrowotna konieczność dla osób z nadwrażliwością na gluten, czy także moda w społeczeństwie?

Czytam więcej

Z GABINETU DIETETYKA

SKUTECZNE I BEZPIECZNE PRZYJMOWANIE SUPLEMENTÓW DIETY

Paulina Jeleniewicz-Karpierz

Article image

Liczba kupowanych przez pacjentów suplementów diety, bez względu na wiek, stale rośnie. Jednak czy ich przyjmowanie daje korzystne efekty zdrowotne? Czy brane właściwie, zapobiegają niedoborom witamin i składników mineralnych? Czy ich stosowanie jest bezpieczne i nie prowadzi do istotnych interakcji z przyjmowanymi jednocześnie produktami leczniczymi?

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

MIĘŚNIAKI MACICY – JAKA DIETA MOŻE POMÓC?

Kinga Falkiewicz

Mięśniaki macicy to najczęściej występujące niezłośliwe nowotwory tego narządu, które wywodzą się z włókien mięśni gładkich lub ściany naczyń krwionośnych błony mięśniowej1,2. W ich patomechanizmie dużą rolę przypisuje się względnemu hiperestrogenizmowi1. Szacuje się, że mięśniaki macicy występują u 20–50% kobiet w wieku prokreacyjnym, przy czym obserwuje się wzrost występowania tego schorzenia w populacji kobiet w wieku około 50 lat (do 70%) oraz u kobiet rasy czarnej (do 80%)3. Większe ryzyko ich rozwoju dotyczy nieródek oraz kobiet otyłych1,2.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

MIĘŚNIAKI MACICY – JAKA DIETA MOŻE POMÓC?

Kinga Falkiewicz

Article image

Mięśniaki macicy to najczęściej występujące niezłośliwe nowotwory tego narządu, które wywodzą się z włókien mięśni gładkich lub ściany naczyń krwionośnych błony mięśniowej1,2. W ich patomechanizmie dużą rolę przypisuje się względnemu hiperestrogenizmowi1. Szacuje się, że mięśniaki macicy występują u 20–50% kobiet w wieku prokreacyjnym, przy czym obserwuje się wzrost występowania tego schorzenia w populacji kobiet w wieku około 50 lat (do 70%) oraz u kobiet rasy czarnej (do 80%)3. Większe ryzyko ich rozwoju dotyczy nieródek oraz kobiet otyłych1,2.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

WARZYWA I OWOCE W CODZIENNEJ DIECIE

Małgorzata Goc

Najnowsze zalecenia żywieniowe przedstawione w formie „Talerza zdrowego żywienia” umacniają twierdzenie, że owoce i warzywa powinny być podstawą codziennej diety Polaków. Warzywa i owoce są bogactwem składników odżywczych i aktywnych biologicznie związków, działających korzystnie na organizm człowieka. W codziennej diecie powinno się znaleźć minimum 400 g warzyw i owoców, z zachowaniem odpowiedniej proporcji – więcej warzyw niż owoców. Jednak właściwe odżywianie wymaga dopasowania spożywanej żywności do indywidualnych potrzeb uwzględniających wiek, występujące choroby i dolegliwości, alergie i nietolerancje czy warunki życia. Dotyczy to również warzyw i owoców1,2.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

WARZYWA I OWOCE W CODZIENNEJ DIECIE

Małgorzata Goc

Article image

Najnowsze zalecenia żywieniowe przedstawione w formie „Talerza zdrowego żywienia” umacniają twierdzenie, że owoce i warzywa powinny być podstawą codziennej diety Polaków. Warzywa i owoce są bogactwem składników odżywczych i aktywnych biologicznie związków, działających korzystnie na organizm człowieka. W codziennej diecie powinno się znaleźć minimum 400 g warzyw i owoców, z zachowaniem odpowiedniej proporcji – więcej warzyw niż owoców. Jednak właściwe odżywianie wymaga dopasowania spożywanej żywności do indywidualnych potrzeb uwzględniających wiek, występujące choroby i dolegliwości, alergie i nietolerancje czy warunki życia. Dotyczy to również warzyw i owoców1,2.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

ŻYWIENIE CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Nowotwory głowy i szyi są istotnym problemem klinicznym w Polsce i na świecie. Dotyczą grupy nowotworów narządów jamy ustnej, wargi, gardła, zatok obocznych nosa, jamy nosa, gruczołów ślinowych oraz ucha. Wśród nowotworów głowy i szyi najczęściej spotykanym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy1. Leczenie nowotworów głowy i szyi obarczone jest wysoką toksycznością, w związku z czym interwencja żywieniowa jest nieodłącznym jej elementem.

czytaj dalej

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

ŻYWIENIE CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Article image

Nowotwory głowy i szyi są istotnym problemem klinicznym w Polsce i na świecie. Dotyczą grupy nowotworów narządów jamy ustnej, wargi, gardła, zatok obocznych nosa, jamy nosa, gruczołów ślinowych oraz ucha. Wśród nowotworów głowy i szyi najczęściej spotykanym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy1. Leczenie nowotworów głowy i szyi obarczone jest wysoką toksycznością, w związku z czym interwencja żywieniowa jest nieodłącznym jej elementem.

Czytam więcej
Article image

Artykuł Redakcyjny

Praktyczny kurs SIBO

SIBO, test wodorowo-metanowy, przerost flory bakteryjnej jelit – brzmi abstrakcyjnie? Być może. Jednak temat jest coraz bardziej powszechny i dotyka coraz większą liczbę osób – nieświadomych problemu, błądzących po gabinetach lekarskich, bez wiedzy i pomocy w postaci odpowiedniej diety.

czytaj dalej

Artykuł Redakcyjny

Praktyczny kurs SIBO

Article image

SIBO, test wodorowo-metanowy, przerost flory bakteryjnej jelit – brzmi abstrakcyjnie? Być może. Jednak temat jest coraz bardziej powszechny i dotyka coraz większą liczbę osób – nieświadomych problemu, błądzących po gabinetach lekarskich, bez wiedzy i pomocy w postaci odpowiedniej diety.

Czytam więcej
Article image

PRZEDSIĘBIORCZY DIETETYK

PRACA ONLINE MA SENS!

Dietetyk kliniczny, twórca marki dietetycznej MajDiet, autorka webinarów, e-booków z gotowymi dietami i przepisami, wyzwań łączących setki kobiet. Wartościowe materiały, które publikuje w social mediach cieszą się dużą popularnością. Roksana Środa – opowiada m.in. o tym, jak rozwinęła firmę ciągu dwóch lat, dlaczego pracuje tylko zdalnie, a jej pacjenci to wyłącznie kobiety, dlaczego dzieli się wiedzą, jak zbudowała pozycję eksperta i jak zacząć działać w social mediach.

czytaj dalej

PRZEDSIĘBIORCZY DIETETYK

PRACA ONLINE MA SENS!

Article image

Dietetyk kliniczny, twórca marki dietetycznej MajDiet, autorka webinarów, e-booków z gotowymi dietami i przepisami, wyzwań łączących setki kobiet. Wartościowe materiały, które publikuje w social mediach cieszą się dużą popularnością. Roksana Środa – opowiada m.in. o tym, jak rozwinęła firmę ciągu dwóch lat, dlaczego pracuje tylko zdalnie, a jej pacjenci to wyłącznie kobiety, dlaczego dzieli się wiedzą, jak zbudowała pozycję eksperta i jak zacząć działać w social mediach.

Czytam więcej