Żywienie w pierwszym okresie życia dziecka ma istotne znaczenie dla tzw. programowania metabolicznego (żywieniowego). Niewłaściwy czas i sposób podaży składników pokarmowych oraz ich niewystarczająca ilość wpływają niekorzystnie na metabolizm i przebieg procesów fizjologicznych dziecka. Może to skutkować zwiększonym ryzykiem pojawienia się takich chorób jak otyłość, choroby alergiczne czy choroby układu krążenia1,2. Idealnym wzorcem żywienia niemowlęcia jest mleko matki. Dążenie do wyłącznego karmienia piersią (lub pokarmem matki) przez okres pierwszych 6 miesięcy życia powinno być priorytetem w żywieniu niemowląt. Krótsze lub częściowe karmienie mlekiem matki również wykazuje korzystne właściwości i powinno być kontynuowane tak długo, jak będzie to odpowiednie dla matki i dziecka.

Choroby układu sercowo‑naczyniowego, których główną składową jest choroba układu sercowo‑naczyniowego o podłożu miażdżycowym, są odpowiedzialne za ponad 4 miliony zgonów w Europie każdego roku, w tym 2,2 mln kobiet oraz 1,8 mln mężczyzn. Jednym z głównych czynników ryzyka w ogromnym stopniu predysponujących właśnie do chorób układu sercowo-naczyniowego jest dyslipidemia, czyli stan, w którym stężenie którejkolwiek z frakcji lipidów i/lub lipoprotein krążących w osoczu wykracza poza wartości uznane za prawidłowe.

Badania pokazują, że jest związek między dietą a depresją. Istnieją jednak sprzeczne wyniki badań, a kierunek i mechanizm relacji są obecnie w trakcie dalszych ustaleń. Wiele badań u zdrowych dorosłych pokazuje, że mniejsza częstość występowania depresji objawia się u tych, którzy jedzą zgodnie ze „zdrowymi” wzorcami żywieniowymi, charakteryzującymi się obfitością warzyw, owoców, pełnoziarnistych zbóż, orzechów, nasion i roślin strączkowych, ryb, a także umiarkowanymi ilościami wysokotłuszczowego nabiału, jaj i ograniczających tłuszcze nienasycone w diecie.

Choć aktywność fizyczna bez wątpienia niesie za sobą wiele korzyści na tle zdrowotnym, to wiąże się niestety również z ryzykiem kontuzji. Ryzyko to może być różne i zależne od wielu czynników (jak m.in. dyscypliny czy stopnia wytrenowania). Biorąc za przykład igrzyska olimpijskie w Londynie w 2012 roku, aż 11% sportowców doznało co najmniej jednego urazu. Ryzyko kontuzji było najwyższe w taekwondo, piłce nożnej, BMX, piłce ręcznej, kolarstwie górskim, hokeju, czy podnoszeniu ciężarów. W świetle danych zbieranych podczas 14. międzynarodowych mistrzostw lekkoatletycznych, około 10% sportowców doznało kontuzji, a dyscypliną odpowiedzialną za najwyższy odsetek urazów były sprinty, zarówno dla mężczyzn (24,2%), jak i kobiet (26,1%). Natomiast podczas Mistrzostw Świata FIFA 2014 zgłoszono 104 kontuzje, co odpowiada częstości 1,68 obrażeń na mecz, a podczas FIFA 2010 aż125, co odpowiada częstości 2,02. Należy zwrócić więc uwagę, że obrażenia są praktycznie nieuniknioną częścią uczestnictwa w sporcie.

W leczeniu dzieci z eozynofilowym zapaleniem przełyku (EZP), dieta stanowi jedną z opcji pierwszego wyboru. Dieta eliminacyjna w EZP cechuje się wysokim odsetkiem remisji i niskim ryzykiem działań niepożądanych. Do niedawna w praktyce klinicznej stosowano zwykle dietę elementarną opartą na mieszankach aminokwasów lub empiryczną dietę eliminacyjną wykluczającą 6 alergenów. Coraz częściej jednak pojawiają się doniesienia o niewiele niższej skuteczności w uzyskiwaniu remisji diet eliminujących cztery, trzy lub nawet tylko dwa alergeny. Jakie są obecnie stosowane strategie dietetyczne w EZP u dzieci i jaka jest przyszłość diety eliminacyjnej w tej grupie chorych?

Choroba Leśniowskiego-Crohna (ang. Crohn’s Disease, CD) to zaburzenie zaliczane do przewlekłych nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. Inflammatory Bowel Disease, IBD) przebiegające z okresami remisji oraz zaostrzeń objawów. Jak dotąd, etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna nie została poznana, jednakże w etiopatogenezie tego schorzenia podkreśla się rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. W ciągu ostatnich lat zwiększa się zapadalność na tę chorobę, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, co wynika ze zmian socjoekonomicznych, a także żywieniowych. Największa zachorowalność choroby Leśniowskiego-Crohna występuje na terenie Ameryki Północnej oraz w Europie Zachodniej, rzadziej w Afryce czy Azji. W Polsce, zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Chorych na Chorobę Leśniowskiego-Crohna (za rok 2012), jednostka ta może dotyczyć 5191 osób, przy czym może to być liczba ponad dwa razy większa z racji trudności we wczesnym wykryciu tego schorzenia.

Zastąpienie w diecie tłuszczów nasyconych tłuszczami nienasyconymi pozytywnie wpływa na zdrowie naszego organizmu, zwłaszcza serca i mózgu; co w dużej mierze jest związane ze zdolnością nienasyconych kwasów tłuszczowych do zmniejszania stanów zapalnych oraz utrzymania prawidłowego poziomu lipidów we krwi.

Wyzwania żywieniowe i nauki na przyszłość wynikające z pandemii COVID-19 to temat przewodni minionego VI Narodowego Kongresu Żywieniowego, zorganizowanego przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Tegoroczny Kongres Żywieniowy, który odbył się w sobotę 23 października 2021 roku, był ważnym wydarzeniem dla wszystkich osób związanych z tematyką żywienia, budowania odporności oraz utrzymaniem zdrowia w tym szczególnym okresie, jakim jest pandemia COVID-19.

Wykazano związek między niedoborem koenzymu Q10 a zwiększoną patogenezą tkanek ośrodkowego układu nerwowego. Defekty komórkowe związane z niedoborem koenzymu Q10 wykazano w chorobach takich, jak zwyrodnienie plamki żółtej, jaskrze, chorobie Alzheimera, chorobie Parkinsona. Wczesne wykrycie tych chorób i suplementacja może znacznie poprawić stan chorych.

Zmiany klimatu, obniżające się zasoby wodne, rosnące zanieczyszczenie środowiska, przeludnienie to czynniki zmuszające do rozważań na temat produkcji żywności. Żywności niegenerującej wysokich kosztów i zużywającej niewiele zasobów, takich jak pasza czy woda, a nasyci rosnące zapotrzebowanie ludzi. Poszukiwania alternatywnego źródła białka zajmują naukowców już od 2004 roku, kiedy to FAO rozpoczęło badania dotyczące wykorzystania owadów jako pożywienia zaspokajającego potrzeby żywieniowe ludzi.

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.