menu close arrow_back_ios person_add home

Współczesna Dietetyka | 43/2022

Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w 2019 roku w Polsce odnotowano 1463 zachorowania na nowotwory złośliwe wątroby. Choć pierwotne i wtórne nowotwory wątroby nie wystę­pują zbyt często, to ze względu na złe rokowania charakteryzują się dużą śmiertelnością. Do nowotworów złośliwych zlokalizowanych przy wątrobie należą również: rak dróg żółciowych i rak pęcherzyka żółciowego. Nowotwory, tak jak i inne choroby wątroby, wymaga­ją specjalnych zaleceń żywieniowych na każdym etapie choroby. Trzeba o tym pamiętać zarówno na etapie profilaktyki nowotworo­wej, w trakcie trwania leczenia (podczas radio- i chemioterapii) oraz przed i po zabiegu operacyjnym. W przypadku każdego pacjenta onkologicznego istotne jest, by stale monitorować stan odżywienia chorego, by w porę ustrzec go przed niedożywieniem. Jak skutecznie wspierać dietą pacjentów z nowotworami wątroby i dróg żółciowych? Jak planować żywienie w zależności od metody leczenia? Na te i inne pytania odpowiadamy w temacie numeru: Żywienie chorych na nowotwory wątroby i dróg żółciowych, napisanym przez dr n. med i n. o zdr. Magdalenę Jodkiewicz oraz dr n. med i n. o zdr. Agnieszkę Surwiłło-Snarską.

Ponadto w 43. numerze „Współczesnej Dietetyki” nie zabraknie również tematów z dietetyki klinicznej. Bierzemy pod lupę najnowsze wytyczne postępowania u chorych na otyłość. Celem tych zaleceń jest rozpowszechnienie wśród lekarzy i pracowników ochrony zdrowia kluczowej wiedzy na temat leczenia otyłości i jej powikłań.

Przyglądamy się ponadto zaleceniom dietoterapii w atopowym zapaleniu skóry oraz chorobie refluksowej przełyku. Nie zabraknie też praktycznej wiedzy dla dietetyków sportowych. W artykule o nawodnieniu w biegach długodystansowych wskazujemy, w jaki sposób odpowiednia strategia podawania płynów może wspomóc sukces nie tylko profesjonalnych biegaczy, ale także amatorów podczas zawodów.

W bieżącym wydaniu, w dziale „Psychodietetyka”, rozważaniu poddaliśmy temat ciałożyczliwości w gabinecie dietetyka. Pacjenci z nadmierną masą ciała często trafiają do gabinetu dietetyka z nieprzychylnym stosunkiem do siebie i swojego wyglą­du. W artykule psycholog Agata Głyda przedstawia praktyczne wskazówki, w jaki sposób wspierać pacjenta w procesie zmiany, ucząc jednocześnie ciałożyczliwości i wyrozumiałości.

Redaktor prowadząca
Sylwia Leszczyńska

WD_wrzesien_2022_nr 43_WEB 1.jpg

Autorzy wydania

Magdalena-Jodkiewicz167x167.jpg

dr n. med.

Magdalena Jodkiewicz

Agnieszka Surwiłło-Snarska kopia.jpg

dr n. med. i n. o zdr.

Agnieszka Surwiłło-Snarska

Dominika_Tomaszewska - nowe.png

mgr

Dominika Tomaszewska

IMG_3144aff300_ (002)_cz_b.jpg

mgr

Anna Zaręba

Joanna Jurek.jpg

dr n. biomed.

Joanna Jurek

autor Anna Brandys na www.jpg

Anna Brandys

J-Walasek.jpg

mgr

Joanna Walasek

Justyna Jessa kopia.jpg

dr n. med.

Justyna Jessa

Justyna Malinowska_str. 30.jpg

mgr

Justyna Malinowska

Agata Stróźyk kopia.jpg

mgr

Agata Stróżyk

Adam Grdeń.jpg

Adam Grdeń

M. Woźniak_cz-b.png

mgr

Marta Woźniak

Agata Głyda.jpg

mgr

Agata Głyda


Article image

TEMAT NUMERU

Żywienie chorych na nowotwory wątroby i dróg żółciowych

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Wątroba jest największym organem wewnętrznym organizmu. Przetwarza i magazynuje składniki odżywcze, wytwarza cholesterol i białka, takie jak albuminy, czynniki krzepnięcia i lipoproteiny. Wydziela również żółć i pełni wiele funkcji metabolicznych, w tym detoksykację czynników rakotwórczych.

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

Żywienie chorych na nowotwory wątroby i dróg żółciowych

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Article image

Wątroba jest największym organem wewnętrznym organizmu. Przetwarza i magazynuje składniki odżywcze, wytwarza cholesterol i białka, takie jak albuminy, czynniki krzepnięcia i lipoproteiny. Wydziela również żółć i pełni wiele funkcji metabolicznych, w tym detoksykację czynników rakotwórczych.

Czytam więcej
Article image

DIAGNOSTYKA

Diagnostyka chorób tarczycy

mgr Dominika Tomaszewska

Choroby tarczycy są najczęściej występującymi zaburzeniami endokrynologicznymi i dotykają ponad 20% społeczeństwa. Najczęściej diagnozowana jest niedoczynność tarczycy, a tylko 2% przypadków stanowi nadmiar hormonów. Dużo częściej obecnie diagnozowane są także nowotwory tego narządu.

czytaj dalej

DIAGNOSTYKA

Diagnostyka chorób tarczycy

mgr Dominika Tomaszewska

Article image

Choroby tarczycy są najczęściej występującymi zaburzeniami endokrynologicznymi i dotykają ponad 20% społeczeństwa. Najczęściej diagnozowana jest niedoczynność tarczycy, a tylko 2% przypadków stanowi nadmiar hormonów. Dużo częściej obecnie diagnozowane są także nowotwory tego narządu.

Czytam więcej
Article image

PSYCHODIETETYKA

Ciałożyczliwość w gabinecie dietetyka

mgr Agata Głyda

Żyjemy w kulturze owładniętej obsesją na punkcie idealnego ciała. Niezadowolenie z wyglądu jest jedną z głównych, obok problemów zdrowotnych, przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetu dietetyka. Wiele osób zmagających się z nadmierną masą ciała sądzi, że tylko dzięki samokrytyce może dokonać trwałych zmian i wreszcie polubić swoje ciało.

czytaj dalej

PSYCHODIETETYKA

Ciałożyczliwość w gabinecie dietetyka

mgr Agata Głyda

Article image

Żyjemy w kulturze owładniętej obsesją na punkcie idealnego ciała. Niezadowolenie z wyglądu jest jedną z głównych, obok problemów zdrowotnych, przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetu dietetyka. Wiele osób zmagających się z nadmierną masą ciała sądzi, że tylko dzięki samokrytyce może dokonać trwałych zmian i wreszcie polubić swoje ciało.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA SPORTOWA

Strategie utrzymania prawidłowego nawodnienia w biegach długodystansowych

Adam Grdeń

W sportach wytrzymałościowych, do których z całą pewnością możemy zaliczyć biegi długodystansowe, jedną z najistotniejszych i często zaniedbywanych kwestii jest odpowiednie nawodnienie. O ile na poziomie amatorskim wiele czynników ma znaczący wpływ na osiągane wyniki (w tym poziom wytrenowania), o tyle na poziomie profesjonalnym, gdzie zawodnicy często są na bardzo zbliżonym poziomie wytrenowania, o zwycięstwie bądź porażce często decyduje obrana strategia żywienia i nawodnienia.

czytaj dalej

DIETETYKA SPORTOWA

Strategie utrzymania prawidłowego nawodnienia w biegach długodystansowych

Adam Grdeń

Article image

W sportach wytrzymałościowych, do których z całą pewnością możemy zaliczyć biegi długodystansowe, jedną z najistotniejszych i często zaniedbywanych kwestii jest odpowiednie nawodnienie. O ile na poziomie amatorskim wiele czynników ma znaczący wpływ na osiągane wyniki (w tym poziom wytrenowania), o tyle na poziomie profesjonalnym, gdzie zawodnicy często są na bardzo zbliżonym poziomie wytrenowania, o zwycięstwie bądź porażce często decyduje obrana strategia żywienia i nawodnienia.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA SPORTOWA

Oleje jako składnik diety sportowca

mgr Marta Woźniak

W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie składnikami odżywczymi, które będą mogły poprawiać wyniki sportowe poprzez zwiększenie zdolności metabolicznych, opóźnianie czasu wystąpienia zmęczenia, poprawienie przyrostu masy mięśniowej i skrócenie okresu regeneracji, zarówno u zawodowych sportowców, jak i osób trenujących rekreacyjnie. Do takich produktów można zaliczyć oleje zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, z których wytwarzane są suplementy diety, usprawniające procesy wyżej wspomniane.

czytaj dalej

DIETETYKA SPORTOWA

Oleje jako składnik diety sportowca

mgr Marta Woźniak

Article image

W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie składnikami odżywczymi, które będą mogły poprawiać wyniki sportowe poprzez zwiększenie zdolności metabolicznych, opóźnianie czasu wystąpienia zmęczenia, poprawienie przyrostu masy mięśniowej i skrócenie okresu regeneracji, zarówno u zawodowych sportowców, jak i osób trenujących rekreacyjnie. Do takich produktów można zaliczyć oleje zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, z których wytwarzane są suplementy diety, usprawniające procesy wyżej wspomniane.

Czytam więcej
Article image

LECZENIE NADWAGI I OTYŁOŚCI

Nowe wytyczne postępowania u chorych na otyłość. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości

dr n. med. Justyna Jessa

W maju 2022 roku Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości wydało Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022. Celem tych zaleceń jest rozpowszechnienie wśród lekarzy i pracowników ochrony zdrowia kluczowej wiedzy na temat leczenia otyłości i jej powikłań. W poniższym artykule omawiamy najważniejsze treści z zaleceń PTLO.

czytaj dalej

LECZENIE NADWAGI I OTYŁOŚCI

Nowe wytyczne postępowania u chorych na otyłość. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości

dr n. med. Justyna Jessa

Article image

W maju 2022 roku Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości wydało Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022. Celem tych zaleceń jest rozpowszechnienie wśród lekarzy i pracowników ochrony zdrowia kluczowej wiedzy na temat leczenia otyłości i jej powikłań. W poniższym artykule omawiamy najważniejsze treści z zaleceń PTLO.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Dieta przeciwzapalna. Jak, ile i co jeść, aby uzyskać najlepsze efekty przeciwzapalne?

dr n. biomed. Joanna Jurek

Głównym zadaniem reakcji zapalnej w organizmie jest obrona organizmu przed szkodliwym działaniem środowiska spowodowanym np. infekcją bądź ekspozycją na toksyny lub zanieczyszczenia. Proces zapalny poprzez aktywowanie odpowiedzi ze strony układu immunologicznego umożliwia eliminację negatywnego czynnika i naprawę tkanek. Stan zapalny może zostać wywołany przez infekcje wirusowe i bakteryjne, jak również urazy lub reakcje alergiczne. Niestety, jeśli utrzymuje się on dłuższy czas (przewlekły stan zapalny), może być przyczyną wielu poważnych zaburzeń, które nieleczone mogą doprowadzić do chorób sercowo-naczyniowych, a także chorób autoimmunologicznych, a nawet nowotworów.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Dieta przeciwzapalna. Jak, ile i co jeść, aby uzyskać najlepsze efekty przeciwzapalne?

dr n. biomed. Joanna Jurek

Article image

Głównym zadaniem reakcji zapalnej w organizmie jest obrona organizmu przed szkodliwym działaniem środowiska spowodowanym np. infekcją bądź ekspozycją na toksyny lub zanieczyszczenia. Proces zapalny poprzez aktywowanie odpowiedzi ze strony układu immunologicznego umożliwia eliminację negatywnego czynnika i naprawę tkanek. Stan zapalny może zostać wywołany przez infekcje wirusowe i bakteryjne, jak również urazy lub reakcje alergiczne. Niestety, jeśli utrzymuje się on dłuższy czas (przewlekły stan zapalny), może być przyczyną wielu poważnych zaburzeń, które nieleczone mogą doprowadzić do chorób sercowo-naczyniowych, a także chorób autoimmunologicznych, a nawet nowotworów.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Przegląd najnowszych badań dotyczących koenzymu Q10

Anna Brandys

Koenzym Q10 jest składnikiem, o którym sporo się mówi, gdyż pełni istotną funkcję w centrum energetycznym każdej komórki, czyli w mitochondrium, gdzie najczęściej występuje (40–50%), choć występuje też w jądrze komórkowym, retikulum endoplazmatycznym i aparacie Golgiego1. Wytwarzanie energii odbywa się przy udziale koenzymu Q10. Wchodzi on w skład łańcucha oddechowego, gdzie pełni funkcję przenośnika elektronów. Nic dziwnego, że powstało bardzo wiele badań z udziałem tego koenzymu.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Przegląd najnowszych badań dotyczących koenzymu Q10

Anna Brandys

Article image

Koenzym Q10 jest składnikiem, o którym sporo się mówi, gdyż pełni istotną funkcję w centrum energetycznym każdej komórki, czyli w mitochondrium, gdzie najczęściej występuje (40–50%), choć występuje też w jądrze komórkowym, retikulum endoplazmatycznym i aparacie Golgiego1. Wytwarzanie energii odbywa się przy udziale koenzymu Q10. Wchodzi on w skład łańcucha oddechowego, gdzie pełni funkcję przenośnika elektronów. Nic dziwnego, że powstało bardzo wiele badań z udziałem tego koenzymu.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Żywienie w chorobie refluksowej przełyku

mgr Joanna Walasek

Choroba refluksowa przełyku, w literaturze występująca także pod nazwą refluks żołądkowo-przełykowy (ang. gastroesophageal reflux disease, GERD) to schorzenie, w którym dochodzi do cofania się treści pokarmu znajdującego się w żołądku do światła przełyku. Schorzenie to ma charakter przewlekły, przebiegający z okresami remisji, jak i nawrotów. Chorobie refluksowej przełyku mogą towarzyszyć zarówno objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak i te pozaprzełykowe, które znacznie pogarszają jakość życia pacjentów6.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Żywienie w chorobie refluksowej przełyku

mgr Joanna Walasek

Article image

Choroba refluksowa przełyku, w literaturze występująca także pod nazwą refluks żołądkowo-przełykowy (ang. gastroesophageal reflux disease, GERD) to schorzenie, w którym dochodzi do cofania się treści pokarmu znajdującego się w żołądku do światła przełyku. Schorzenie to ma charakter przewlekły, przebiegający z okresami remisji, jak i nawrotów. Chorobie refluksowej przełyku mogą towarzyszyć zarówno objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak i te pozaprzełykowe, które znacznie pogarszają jakość życia pacjentów6.

Czytam więcej
Article image

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Dieta planetarna w teorii i praktyce

mgr Justyna Malinowska

Zdrowie osobiste, całej populacji i naszej planety są ze sobą powiązane, a funkcjonujący wciąż model żywienia, tzw. zachodni, wpływa negatywnie na zdrowie we wszystkich tych obszarach. Istnieje jednak szereg działań, które można podjąć, aby dieta była uniwersalnie dobra – dla człowieka i planety, na której żyje.

czytaj dalej

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Dieta planetarna w teorii i praktyce

mgr Justyna Malinowska

Article image

Zdrowie osobiste, całej populacji i naszej planety są ze sobą powiązane, a funkcjonujący wciąż model żywienia, tzw. zachodni, wpływa negatywnie na zdrowie we wszystkich tych obszarach. Istnieje jednak szereg działań, które można podjąć, aby dieta była uniwersalnie dobra – dla człowieka i planety, na której żyje.

Czytam więcej
Article image

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Nutri-score – nowy system znakowania wartością odżywczą z przodu opakowania

mgr Agata Stróżyk

Coraz częściej na opakowaniach produktów spożywczych można znaleźć zielono-żółto-pomarańczowo-czerwone oznakowanie w skali A–E. Jest to Nutri-Score, nowy system znakowania, stosowany w ramach znakowania wartością odżywczą z przodu opakowania. Z uwagi na coraz większą dostępność produktów oznakowanych tym systemem, stanowi on źródło zainteresowania konsumentów, a więc również pacjentów w gabinecie dietetycznym. Ten artykuł odpowiada na pytania: co to jest Nutriscore, jakie są jego założenia, jak go interpretować, a także czy posiada ograniczenia.

czytaj dalej

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Nutri-score – nowy system znakowania wartością odżywczą z przodu opakowania

mgr Agata Stróżyk

Article image

Coraz częściej na opakowaniach produktów spożywczych można znaleźć zielono-żółto-pomarańczowo-czerwone oznakowanie w skali A–E. Jest to Nutri-Score, nowy system znakowania, stosowany w ramach znakowania wartością odżywczą z przodu opakowania. Z uwagi na coraz większą dostępność produktów oznakowanych tym systemem, stanowi on źródło zainteresowania konsumentów, a więc również pacjentów w gabinecie dietetycznym. Ten artykuł odpowiada na pytania: co to jest Nutriscore, jakie są jego założenia, jak go interpretować, a także czy posiada ograniczenia.

Czytam więcej
Article image

DIETA W CHOROBACH SKÓRY

Dietoterapia w AZS

mgr Anna Zaręba

Atopowe zapalenie skóry (ang. atopic dermatitis), znane także pod nazwą wyprysk atopowy, jest chorobą zapalną niezakaźną, przewlekłą i nawrotową. Wiadomo, że głównym czynnikiem determinującym wystąpienie choroby jest czynnik genetyczny. Po zbadaniu genomu chorych na AZS okazało się, że z rozwojem choroby związanych jest kilka grup genów. Są to geny odpowiedzialne bezpośrednio za budowę naskórka.

czytaj dalej

DIETA W CHOROBACH SKÓRY

Dietoterapia w AZS

mgr Anna Zaręba

Article image

Atopowe zapalenie skóry (ang. atopic dermatitis), znane także pod nazwą wyprysk atopowy, jest chorobą zapalną niezakaźną, przewlekłą i nawrotową. Wiadomo, że głównym czynnikiem determinującym wystąpienie choroby jest czynnik genetyczny. Po zbadaniu genomu chorych na AZS okazało się, że z rozwojem choroby związanych jest kilka grup genów. Są to geny odpowiedzialne bezpośrednio za budowę naskórka.

Czytam więcej